Temas Dermatiti

Özet

Temas dermatiti, cildin dış bir etkenle temas etmesi sonucu oluşan alerjik veya tahriş edici bir tepkidir; tahriş edici temas dermatiti önceden duyarlılık gerektirmeden direkt toksisite ile meydana gelirken, alerjik temas dermatiti gecikmiş tipte bir aşırı duyarlılık reaksiyonudur. Bu durum, alerjen veya tahriş edici madde ile temas eden bölgede kaşıntı, yanma, batma, kızarıklık, şişlik ve kabarcık oluşumu gibi lokalize belirtilerle sonuçlanır. Tedavi sürecinde temel olarak etken maddenin belirlenmesi ve ortadan kaldırılması, ileride bu maddeden kaçınılması, topikal tedaviler, hastalığın şiddetine ve tipine bağlı olarak kısa süreli oral kortikosteroid, fototerapi veya immünosupresan tedavileri yer almaktadır. Nadir durumlarda dermatit, temas yerinden uzak bölgelere yayılarak genelleşebilir ve alerjik rinit, astım veya anaflaksi gibi diğer alerjik durumları tetikleyebilir.

Tanı

Temas dermatiti, dışarıdan gelen bir etken tarafından tetiklenen, immünolojik (alerjik) veya immünolojik olmayan (tahriş edici) bir cilt tepkisi olarak tanımlanır. Tanı, hastanın maruziyet öyküsü ve fizik muayene bulguları ile başlasa da, sıklıkla sadece bu yöntemlerle tahriş edici ve alerjik dermatit arasında kesin ayrım yapmak mümkün olmaz. Tanı için altın standart, etken maddeyi belirlemeye yardımcı olan ve alerjik temas dermatiti için en spesifik ve hassas test olan yama testidir. Tanının şüpheli olduğu, kronikleştiği veya yama testlerinin negatif çıktığı vakalarda cilt biyopsisine başvurulabilir, ancak biyopsi çoğu durumda tahriş edici ve alerjik dermatit türlerini birbirinden ayırt edemese de, psoriazis veya deri T hücreli lenfoma gibi diğer iltihabi cilt hastalıklarını dışlamaya olanak tanır.

Tedavi

Temas dermatiti tedavisinin temel amacı, etken maddenin derhal tespit edilerek ortadan kaldırılması ve gelecekteki maruziyetten kesinlikle kaçınılmasıdır. Hastalığın tipine ve şiddetine bağlı olarak tedavi seçenekleri arasında topikal ajanlar öncelikli yer tutar ve genellikle semptomları kontrol altına almak için topikal kortikosteroidler kullanılır. Şiddetli ve yaygın temas dermatiti vakalarında kısa süreli oral kortikosteroidler gibi sistemik tedavilere geçilmesi gerekebilir. Ayrıca, dirençli ve yaygın vakaların yönetiminde fototerapi veya daha ileri immünosupresan tedaviler de kullanılabilen seçenekler arasında bulunmaktadır.