Seyahatçi İshalı

Özet

Seyahatçi ishalı, genellikle su, sanitasyon ve hijyen altyapısının yetersiz olduğu bölgelere seyahat eden kişilerde ortaya çıkan, çoğunlukla bakteriyel kontaminasyon sonucu gelişen akut ishal sendromudur; sıvı, elektrolit dengesinin korunması ile semptomatik tedavi çoğu vakada yeterli olup sağlıklı erişkinlerin büyük çoğunluğu 3–5 günde kendiliğinden iyileşir. Hafif olgularda yalnızca rehidrasyon ve semptomatik ajanlar (loperamid veya bismut subsalisilat) kullanılırken, orta ve şiddetli olgularda antibiyotik tedavisi tartışmalı da olsa genellikle semptom süresini kısalttığı için seçkin durumlarda uygulanır. Önleme stratejileri güvenli gıda ve içecek seçimleri, gerektiğinde profilaktik rifaksimin veya rifamisin kullanımı ve bireysel risk değerlendirmesine dayalı koruyucu yaklaşımları içerir.

Tanı

Seyahatçi ishalı tanısı klinik olarak konur; tipik tanım 24 saat içinde normalden daha sık ve daha sulu dışkılama ile birlikte kramp, bulantı, kusma, ateş veya kanlı dışkı gibi semptomlardan en az birinin varlığıdır. Tanı koyarken son dönemde yüksek riskli bir destinasyona maruziyet, semptomların şiddeti ve süresi, ateş veya dizanteri gibi işaretler değerlendirilir; 14 günden uzun süren semptomlar veya antibiyotiklere yanıt vermeyen tablolar ileri değerlendirme ve paraziter incelemeler gerektirir. Akut klinik senaryoda, hafif vakalarda laboratuvar gerekmeden semptomatik yaklaşım uygunken, şiddetli, sistemik bulgular gösteren veya kalıcı ishal olgularında dışkı kültürü, çoklu patojen moleküler testler, dışkı antijenleri ve gerektiğinde görüntüleme ve endoskopik değerlendirme düşünülmelidir.

Tedavi

Tedavi temel olarak rehidrasyon, semptomatik ajanlar ve seçilmiş durumlarda antibiyotik kullanımını içerir; rehidrasyon tüm hasta gruplarında esastır ve çocuklar, yaşlılar ile kronik hastalığı olanlarda önceliklidir. Hafif olgularda tercih edilen tedavi sıvı replasmanı artı loperamid veya bismut subsalisilat iken orta dereceli olgularda loperamid tek başına veya loperamid artı kısa süreli antibiyotik (çoğunlukla azitromisin veya coğrafi direnç paternine göre alternatifler) seçenekleri değerlendirilir. Şiddetli veya dizanterik tabloda azitromisin birinci basamak olarak kabul edilir; rifaksimin ve rifamisin disenterik olmayan şiddetli vakalarda ya da florokinolon direnci yüksek bölgelerde alternatif veya ikincil seçeneklerdir. Antibiyotikler genellikle kısa süreli (1–3 gün) verilir; rifaksimin/rifamisin 3 günlük tam kür olarak planlanır. Çocuklar ve hamilelerde ilaç seçiminde güvenlik profili ön plandadır; azitromisin genellikle tercih edilir.