Selülit: Acil Yaklaşım ve Yönetim

75 yaşında erkek hasta, bilinen hipertansiyon, derin ven trombozu (DVT) ve osteoartrit tanılarıyla izlenmekte. Hasta, birkaç gündür sağ bacakta artan şişlik ve kızarıklık şikayetiyle başvuruyor. Fizik muayenede, sağ alt ekstremitede belirgin eritem, ısı artışı ve yaygın ödem mevcut.

Ağrı palpasyonda belirgin. Sistemik ateş veya titreme gibi ek bulgular saptanmadı. Laboratuvar incelemesinde beyaz kan hücresi (WBC) artışı ve C-reaktif protein (CRP) yüksekliği tespit edildi. Derin ven trombozundan şüphelenilerek alt ekstremite venöz doppler ultrasonografi (USG) çekildi, ancak DVT saptanmadı. Klinik ve radyolojik bulgularla hastaya selülit tanısı konularak taburculuk planlandı.

Selülit Tanı Süreci
Selülit, derinin ve cilt altı dokularının bakteriyel enfeksiyonudur. En sık etkenler arasında Streptococcus pyogenes ve Staphylococcus aureus bulunur. Özellikle metisiline dirençli Staphylococcus aureus (MRSA) varlığı durumunda tedavi rejimi değişebilir. Selülit tanısı çoğunlukla klinik değerlendirmeye dayanır. Tanı sürecinde dikkate alınması gerekenler:

1. Anamnez: Hastanın altta yatan kronik hastalıkları (örneğin DVT, diabetes mellitus), enfeksiyon risk faktörleri, cilt travması öyküsü veya lenfödem varlığı sorgulanmalıdır.
2. Fizik Muayene: Eritem, ödem, ısı artışı, hassasiyet, ve çevresel yayılım gibi lokal bulgulara odaklanılmalıdır.
3. Laboratuvar Testleri: CRP, WBC gibi inflamatuvar belirteçler tanıya destek sağlar, ancak özgün değildir.
4. Görüntüleme: Tanıdan şüphelenildiğinde veya DVT gibi diferansiyel tanılar dışlanmak istendiğinde venöz doppler USG gereklidir.
5. Diferansiyel Tanılar: DVT, lenfanjit, erizipel, nekrotizan fasiit ve venöz staz dermatiti gibi durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.

Ayaktan ve Yatarak Tedavi Kriterleri

Ayaktan Tedavi Kriterleri

• Sistemik enfeksiyon bulguları (ateş, taşikardi, hipotansiyon) bulunmaması.
• Lokalize lezyonlar (örneğin ekstremitenin bir kısmıyla sınırlı enfeksiyon).
• Hastanın oral antibiyotik tedavisini tolere edebilecek ve takibini sürdürebilecek durumda olması.

Önerilen Tedavi Rejimi (Ayaktan):

• Amoksisilin-klavulanat 875/125 mg günde iki kez veya
• Klindamisin 300-450 mg günde üç kez (penisilin alerjisi durumunda).
  MRSA şüphesinde, trimetoprim-sülfametoksazol veya doksisiklin tercih edilebilir.

Yatarak Tedavi Kriterleri

• Ateş (>38.5°C), taşikardi (>90 bpm), hipotansiyon veya lökopeni.
• Hızlı progresyon gösteren lezyonlar.
• İmmünosupresyon veya diyabet gibi predispozan faktörler.
• Tedaviye dirençli durumlar.

Önerilen Tedavi Rejimi (Yatarak):

• Sefazolin 1 g intravenöz 8 saatte bir veya
• Vankomisin 15-20 mg/kg intravenöz 12 saatte bir (MRSA şüphesinde).

Tedavi Süresi: Klinik yanıt alınana kadar genellikle 5-7 gün; ciddi durumlarda daha uzun sürebilir.

Sonuç ve Taburculuk Planı
Hasta, ayaktan tedavi kriterlerini karşıladığı için oral antibiyotik tedavisiyle taburcu edildi. Bacak elevasyonu, ödem kontrolü ve altta yatan risk faktörlerinin (örneğin DVT hikayesi) yönetimi önerildi. Hasta, 48-72 saat içinde klinik yanıtın değerlendirilmesi amacıyla kontrole çağrıldı.

Uzm. Dr. Ömer Faruk İŞLEYEN