Toplum Kökenli Pnömoni: Bebeklerde Tanı ve Tedavi

Vaka: 5 Aylık Bebekte Pnömoni

5 aylık erkek bebek, öksürük, interkostal çekilme ve solunum güçlüğü şikayetleriyle acil servise getirildi. Muayenede, sağ akciğerde geniş raller duyuldu ve oksijen satürasyonu %80 olarak tespit edildi. PA akciğer grafisinde sağ akciğerde infiltrasyon saptandı. Bebekte toplum kökenli pnömoni (CAP) teşhisi konuldu ve acil tedavi gerektiren ciddi bir tablo ortaya çıktı.

Toplum Kökenli Pnömoni (CAP) Nedir?

Toplum kökenli pnömoni, hastaneye başvurmadan önce toplumda edinilmiş akciğer enfeksiyonudur. Bebeklerde ve küçük çocuklarda, ciddi solunum yetmezliği ve hipoksemiye neden olabilen bir hastalıktır. Pediatrik vakalarda CAP, özellikle altta yatan kardiyopulmoner hastalığı olmayan sağlıklı çocuklarda bile önemli morbiditeye yol açabilir.

Pnömoni Tanısında Klinik Belirtiler

Bebeklerde pnömoni genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:

• Öksürük
• Solunum sıkıntısı (interkostal çekilmeler, burun kanatlarının solunuma katılması)
• Hızlı nefes alıp verme (taşipne)
• Hipoksemi (düşük oksijen seviyeleri)
• Fizik muayenede krepitasyonlar ve raller duyulabilir.
• Radyolojik incelemelerde genellikle akciğer infiltrasyonları görülür.

Bu vaka da sağda geniş rallerin duyulması ve PA grafide infiltrasyon bulgusu tanıyı doğrulayan önemli kriterlerdir.

Tedavi ve Yaklaşım

Hastaneye Yatış Endikasyonları: 5 aylık bir bebekte pnömoni şüphesi ve hipoksemi (%80 satürasyon) varlığında hastaneye yatış gereklidir. Hastanede izleme ve tedavi gerektiren durumlar şunlardır:

• Oksijen satürasyonunun %90’ın altında olması
• Orta ila şiddetli solunum sıkıntısı
• Beslenme yetersizliği veya dehidratasyon
• Toksik görünüm veya ağır hastalık bulguları

Destekleyici Tedavi:

• Oksijen Desteği: Hipoksemi saptanan bebeklerde oksijen tedavisi gereklidir. Oksijen saturasyonu %92’nin altına düştüğünde, nazal kanül ya da maske ile oksijen verilmelidir.
• Sıvı Tedavisi: Dehidratasyon riski bulunan bebeklerde intravenöz sıvı takviyesi yapılmalıdır.
• Ateş ve Ağrı Yönetimi: Ateş varsa ateş düşürücü ilaçlar (paracetamol) kullanılabilir. Yeterli sıvı ve ağrı kontrolü sağlanmalıdır.

Antibiyotik Tedavisi: Pediatrik CAP tedavisinde ilk tercih edilen antibiyotik amoksisilindir. Bebekte bakteriyel pnömoni şüphesi olduğunda şu antibiyotik tedavisi uygulanabilir:

• Amoksisilin: Günde 90 mg/kg bölünmüş dozlar halinde verilir.
• Eğer H. influenzae veya M. catarrhalis gibi beta-laktamaz üreten patojenler düşünülüyorsa, amoksisilin-klavulanat kullanılabilir.

Viral Pnömoni İhtimali: 5 yaş altındaki çocuklarda pnömoni genellikle viral etyolojili olabilir. Viral pnömonilerde antibiyotikler etkisiz olduğundan, tedavi destekleyici bakım ve izleme ile sınırlıdır. Ancak, bakteriyel superenfeksiyon riski varsa antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.

İzlem ve Prognoz

Pnömoni tedavisine genellikle 48-72 saat içinde yanıt beklenir. Tedaviye yanıt alınmayan ya da klinik durumu kötüleşen hastalarda ileri tetkik ve hastane tedavisi gerekebilir. Çoğu çocukta tedaviye iyi yanıt alınarak 7-10 gün içinde iyileşme beklenir.

Pnömoni, pediatrik hasta grubunda ciddi bir enfeksiyondur, ancak doğru tanı ve uygun tedavi ile çoğu vakada başarılı bir şekilde iyileşme sağlanır.

Dr. Ömer Faruk İŞLEYEN