Mpox

Özet

Mpox, tarihsel olarak Batı ve Orta Afrika’da endemik olarak bilinen viral bir zoonotik hastalık olarak tanımlanmaktadır. Ancak, Mayıs 2022’de ilk kez tanımlanan küresel Klad II mpox salgını birçok ülkede devam etmekle birlikte, Afrika’da süregelen Klad I salgınları da görülmektedir ve bu durum epidemiyoloji ve klinik seyrin önceki salgınlardan farklılaşmasına yol açmıştır. Hastalık genellikle 2 ila 4 hafta içinde iyileşen, kendi kendini sınırlayan bir seyir izler, ancak küçük çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklığı baskılanmış bireyler gibi yüksek risk gruplarında ciddi hastalık ve ağır komplikasyonlar meydana gelebilir. Tarihsel olarak hastalar karakteristik ve aynı gelişim aşamasında ilerleyen bir döküntü ile başvururken, daha yeni salgınlarda döküntü atipikleşmiş, lezyonlar genellikle genital, perianal veya perioral alanlara lokalize olmuş, az sayıda bulunabilmiş ve farklı gelişim aşamalarında (asenkron) gözlemlenebilmiştir. Tüm şüpheli vakaların hemen izole edilmesi ve potansiyel bir acil durumun önüne geçmek için halk sağlığı yetkilileri de dahil olmak üzere uzmanlar tarafından yönetilmesi gerekmektedir.

Tanı

Kesin tanı, uygun klinik vaka tanımının karşılandığı ve laboratuvar testleriyle doğrulandığı durumlarda konulabilmekte ve tanı için yüksek bir şüphe indeksi önerilmektedir. Klinik sunumun atipik olması ve lezyonların cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları taklit edebilmesi nedeniyle, döküntü lokalize olsa bile mpox ayırıcı tanıda mutlaka akılda tutulmalıdır. Tanı için tercih edilen laboratuvar testi, yüksek doğruluğu ve hassasiyeti nedeniyle, cilt lezyonu materyalinden alınan sürüntüler üzerinde gerçek zamanlı ters transkripsiyon polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) kullanılarak yapılan nükleik asit amplifikasyon testidir. Hastalığın şiddetini değerlendirmek amacıyla tam kan sayımı, üre ve elektrolitler ile karaciğer fonksiyon testleri gibi rutin kan testleri istenmeli, ayrıca cinsel olarak aktif tüm hastalar HIV ve diğer cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar açısından test edilmelidir.

Tedavi

Yönetim stratejileri, enfeksiyon önleme ve kontrol, semptomatik tedavi, optimize edilmiş destekleyici bakım, cilt lezyonlarının yönetimi, komplikasyonların yönetimi ve antiviral tedavi ilkelerine odaklanmaktadır. Hastaların çoğu, sadece destekleyici bakım ve ağrı kontrolü ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilmekte ve iki ila dört hafta içinde iyileşmektedir. Şiddetli hastalığı olan veya komplikasyon riski yüksek olan (özellikle çocuklar, hamile kadınlar ve bağışıklığı baskılanmış kişiler) hastalar ise hastaneye yatırılmalı ve tecovirimat gibi antiviral tedavi yaklaşımları düşünülmelidir. Enfeksiyon önleme ve kontrol önlemleri standart temas ve damlacık önlemlerini kapsamakla birlikte, Klad I mpox şüphesi veya doğrulanması durumunda artırılmış havadan bulaşma önlemleri önerilmektedir. Tedavinin nihai amacı, tüm lezyonların kabuk bağlaması, kabukların düşmesi ve altında sağlam cilt oluşmasıyla karakterize edilen enfeksiyonun tam klinik çözümünün sağlanmasıdır.