Merkezi Hava Yolu Obstrüksiyonu

Özet

Merkezi hava yolu obstrüksiyonu (CAO) sıklıkla nefes darlığı, öksürük ve hırıltı gibi oldukça belirsiz semptomlarla kendini gösterdiğinden, hastalar başlangıçta diğer yaygın hava yolu hastalıkları ile karıştırılarak yanlış tanı alabilmektedir. Doğru tanıyı koymak için hekimlerin yüksek bir klinik şüphe düzeyine sahip olması zorunludur. Hava yolunun güvenliğinin derhal sağlanması, şiddetli obstrüksiyonun yol açtığı yakın solunum yetmezliği durumlarında en öncelikli müdahaledir. Sert bronkoskopi, hem tanısal değerlendirme hem de hava yolu müdahalesi için en çok tercih edilen prosedür olarak kabul edilmektedir. Hastalık yönetimi için, bir pulmonolog, kulak burun boğaz uzmanı, göğüs cerrahı, göğüs radyoloğu ve girişimsel bronkoskopistten oluşan çok disiplinli bir ekip yaklaşımı, hasta sonuçlarını iyileştirmede kritik öneme sahiptir.

Tanı

Merkezi hava yolu obstrüksiyonunun kesin tanısının doğrulanması, genellikle esnek veya sert bronkoskopi gerektiren bir süreçtir. Akciğerlerin düz röntgenleri ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme yöntemleri, ayrıca akciğer fonksiyon testleri gibi yardımcı araştırmalar tanı sürecinde faydalı tamamlayıcı araçlardır. Özellikle obstrüksiyonun terapötik olarak giderilmesi hedeflendiğinde, sert bronkoskopi tercih edilen müdahale yöntemidir. Klinisyenler, semptomların hafif seyrettiği durumlarda dahi, tanıyı belirlemek için yüksek düzeyde bir şüphe duymalıdır.

Tedavi

Merkezi hava yolu obstrüksiyonunun tedavisi, akut durumlarda hava yolunun derhal güvence altına alınmasıyla başlar. Heliox, yani %60 ile %80 helyum ve %20 ile %40 oksijen karışımı, büyük hava yollarındaki gazların türbülanslı akışını azaltarak solunum işini düşürmekte ve bu sayede akut hastalarda entübasyonu önlemek veya daha güvenli ve stabil bir entübasyon gerçekleştirmek için bir köprüleme tedavisi olarak kullanılabilmektedir. Malignite şüphesi varsa veya tanı doğrulandıysa, hava yolunun stabilize edilmesini takiben bir onkolog ve radyasyon onkoloğunun görüşü alınmalıdır. Benign hastalığı olan veya cerrahi olarak çıkarılabilir (rezektabl) maligniteleri olan hastalarda, cerrahi rezeksiyon (uçtan uca anastomoz, trakeal kılıf rezeksiyonu) bir tedavi seçeneği olarak değerlendirilebilir. Rezektabl olmayan tümörleri olan hastalar veya seçilmiş benign hastalığı olan bireyler için ise, bronkoskopik tedavi bir alternatif yönetim stratejisi olarak uygulanabilir.