Makülopapüler Döküntünün Değerlendirilmesi

Özet

Akut başlangıçlı makülopapüler döküntü ile başvuran hastanın doğru bir şekilde tanılanması, klinisyen için kayda değer bir zorluk oluşturmaktadır, zira bu terim geniş bir klinik yelpazeyi kapsadığı için spesifik olmaktan uzaktır ve birincil morfolojileri makül veya papül şeklinde olan çok sayıda döküntüyü ifade etmek için hatalı kullanılabilir. Bu döküntü terimi, ani başlangıçlı bir cilt tepkimesini tarif etmek için daha uygun olmakla birlikte, klinikte yaygın olarak kullanılan ‘makülopapüler döküntü’ ifadesi, basitlik açısından genellikle korunmaktadır ve eş anlamlıları arasında eksantematöz döküntü (eksantem) ve morbilliform döküntü bulunmaktadır. Morfolojik olarak bu durum, cilt üzerinde çapı bir santimetreden küçük, düz ve sınırlı lezyonlar olan maküller ile yine bir santimetreden küçük, kabarık ve sınırlı lezyonlar olan papüllerin bir arada bulunduğu genel bir cilt reaksiyonunu tanımlamaktadır.

Tanı

Makülopapüler döküntüye yönelik tanısal yaklaşımlarda, öykü ve fizik muayene bulguları birincil öneme sahip olup, döküntünün altında yatan nedeni belirlemek için hem klinik hem de kronolojik özelliklerin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi gerekmektedir. Hastalar genellikle döküntü başlamadan önceki olaylara dair hatırladıkları bilgilerle tanıya önemli ölçüde yol göstermekte ve bu süreçte yaş, cinsiyet, aile öyküsü, kullanılan ilaçlar, bilinen alerjiler ve maruziyetler gibi faktörler büyük önem taşımaktadır. Genel bir kural olarak, yetişkinlerde ortaya çıkan makülopapüler döküntülerin en olası nedeni ilaç reaksiyonları iken, çocuklarda karşılaşılan benzer döküntüler çoğunlukla viral eksantemler ile ilişkilidir ve dikkatli bir anamnez ile muayene, bu iki ana kategori arasında ayrım yapılmasına yardımcı olmaktadır.

Tedavi

Tedavi yaklaşımı, döküntünün temelindeki etiyolojiye ve ciddiyetine bağlı olarak değişkenlik göstermektedir; ilaç kaynaklı döküntülerin yönetiminde, semptomların ortaya çıkmasıyla birlikte şüpheli ilacın derhal kesilmesi genellikle birkaç gün içinde klinik iyileşmeye yol açmaktadır. Hastanın birden fazla ve hayati öneme sahip ilaç kullanması gibi daha karmaşık senaryolarda ise, çapraz reaksiyon göstermeyen alternatif bir ilacın belirlenmesi için reçeteyi yazan hekimlerle yakın iş birliği içinde çalışmak elzemdir. Dang humması gibi acil durumlarda, Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen algoritmalara uygun olarak intravenöz kristaloid ve kolloidlerin hızla uygulanması tavsiye edilmekte, bu sayede hastanın hemodinamik stabilitesinin sağlanması amaçlanmaktadır.