Kronik Ağrı Sendromları

Özet

Kronik ağrı sendromları, birinci basamak hekimlerine en sık başvuru nedenlerinden birini teşkil eden, yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyen yaygın bir sağlık sorunudur. Bu durum, ana ağrı özelliklerine veya vücut bölgesine göre miyofasiyal, kas-iskelet (mekanik), nöropatik, fibromiyalji ve kronik baş ağrısı sendromları gibi ana kategorilere ayrılabilir. Altmış beş yaşın üzerindeki hastaların tahmini üçte birinin artrit, kırıklar veya spinal stenoz gibi tedavi edilebilir durumlardan kaynaklanan kronik ağrıdan etkilendiği ve bu durumların yaşlanmanın doğal bir parçası olarak görülmemesi gerektiği vurgulanmaktadır. Tedavi edilmeyen kronik ağrı, yaşlı hastalarda depresyon, düşük yaşam kalitesi ve bağımsızlık kaybı gibi ciddi sonuçlara yol açabilmektedir. Kronik ağrılı durumların geniş bir yelpazesi için esneme egzersizleri, gevşeme teknikleri, antidepresanlar ve antikonvülsan ilaçlar faydalı tedaviler arasında yer alırken , opioidlerin etkinlik kanıtının sınırlı olması ve aşırı doz, kırıklar ve ağrıya karşı artan hassasiyet gibi olumsuz olaylar riski nedeniyle birinci basamak veya rutin tedavi olarak kullanılmaması gerektiği önemle belirtilmektedir.

Tanı

Akut ağrı, yaralanma veya hastalığın ardından ortaya çıkar ve genellikle iyileşme tamamlandığında en fazla üç ay içinde çözülürken , kronik ağrı iyileşme tamamlandıktan sonra dahi üç aydan daha uzun süre devam eden veya tekrarlayan kalıcı ağrı olarak tanımlanmaktadır. Bu kalıcı ağrı, sinirsel ağrı yollarının sürekli aktivasyonu ve kas spazmı nedeniyle ortaya çıkmakta ve romatoid artrit gibi dejeneratif hastalıklarla veya migren ya da nöropatik ağrı gibi birincil kronik durumlarla birlikte görülebilmektedir. Nöropatik ağrı bileşeni, zararsız uyaranların ağrılı olarak algılanması olan allodini ve zararlı uyaranların abartılı veya uzamış ağrı üretmesi olan hiperaljezi gibi durumlarla karakterize edilebilir. Tanısal değerlendirme, hastanın tamamladığı bir ağrı diyagramı kullanılarak ağrının yerini, tetikleyicileri, değiştiren faktörleri ve eşlik eden tıbbi hastalıkları belirlemeye odaklanmalıdır.

Tedavi

Kronik ağrı sendromlarının tedavisi, genellikle esneme egzersizleri ve gevşeme teknikleri gibi farmakolojik olmayan yaklaşımların merkezde olduğu multidisipliner bir süreci kapsamaktadır. Farmakolojik olarak, geniş bir kronik ağrı yelpazesi için antidepresanlar ve antikonvülsanlar gibi ilaçlar fayda sağlamaktadır. Buna karşın, opioidlerin kronik ağrı için rutin olarak kullanılmaması tavsiye edilmektedir, çünkü uzun süreli etkinlikleri için kanıtlar sınırlıdır ve aşırı doz, ilaç kötüye kullanımı ve artmış kırık riski gibi doz bağımlı ciddi zararlar ile ilişkilidirler. Tedavi yaklaşımı, hastanın fonksiyonel hedeflerini iyileştirmeye ve ağrı rehabilitasyonuna katılımını olumsuz etkileyebilecek psikolojik komorbiditeleri ele almaya odaklanmalıdır. Tedavi stabil hale gelene kadar sıkı izleme ve opioid kullanan hastalar için risklerin periyodik değerlendirilmesi, tedavinin kritik bir parçasıdır.