Hemoroidlar

Özet

Hemoroidler, anal kanalda bulunan, damar açısından zengin bağ dokusu yastıklarıdır ve iç hemoroidler dişli çizginin proksimalinde, dış hemoroidler ise distalinde yer alır. Hemoroidal hastalık genellikle ağrısız rektal kanama veya perianal bölgede hassas, elle hissedilen kitle ile ani perianal ağrı şeklinde belirti gösterir. Tanı, dışarıya çıkan dokunun görselleştirilmesi veya anoskopik görselleştirme ile doğrulanır. Tüm hastaların tedavisi, diyet lifinin artırılmasını içerir ve 2. ve 3. derece iç hemoroidler için ilk basamak tedavi olarak lastik bant ligasyonu makul bir seçenek olarak kabul edilir. Diğer tedavi seçenekleri arasında skleroterapi, kızılötesi koagülasyon veya hemoroidal arter ligasyonu bulunurken, cerrahi hemoroidektomi, genellikle 4. derece hemoroidi olan hastalar için saklı tutulsa da, büyük 3. derece hemoroidi olanlar için düşünülebilir. Komplikasyonlar; belirtilerin tekrarı veya kötüleşmesi, aşırı kanama, geri döndürülemez prolapsus ve nadiren pelvik sepsisi içerir.

Tanı

Semptomatik iç hemoroidlerin karakteristik özellikleri, genellikle bağırsak hareketini takiben ağrısız, parlak kırmızı kanama ve rektumdan aralıklı çıkıntıdır. Fiziksel muayene, sol yan pozisyonda, yüzüstü bıçak pozisyonunda veya litotomi pozisyonunda (diz-göğüs pozisyonu) yapılmalıdır ve dış hemoroidler, deri etleri veya diğer anal patolojiler aranır. Hastadan ıkınması istendiğinde prolapsus daha görünür hale getirilebilir ve prolapsus türünün değerlendirilmesi, hemoroidal prolapsusu (radyal desen) rektal prolapsustan (konsentrik desen) ayırt etmeyi sağlar. Ağrı birincil şikayet değilse, anoskopik muayene ile iç hemoroidler görüntülenebilir. Değişen bağırsak alışkanlıkları, karın ağrısı, kilo kaybı, anemi veya mukus geçişi gibi şüpheli semptomların varlığında, kolorektal kanser veya iltihabi bağırsak hastalığı gibi ciddi durumları dışlamak için endoskopi, hastanın yaşına ve risk profiline bağlı olarak esnek sigmoidoskopi veya tam kolonoskopi şeklinde yapılabilir. Anemi belirtileri varsa tam kan sayımı istenebilir ve gizli kan için dışkı testi, muayenede önemli bir hemoroidal doku görülmedikçe genellikle gereksizdir.

Tedavi

Tedavinin ana amacı, semptomların hafifletilmesidir ve hemoroidlerin iç, dış veya kombine olup olmamasına bağlıdır; ancak tüm hastalara lif alımının artırılması, yeterli sıvı tüketimi ve tuvalette uzun süre kalmamak gibi yaşam tarzı ve diyet değişiklikleri hakkında bilgi verilmelidir. Diyet lifi alımını artırmakta zorlanan hastalara polietilen glikol veya docusate sodyum gibi oral laksatifler verilebilir. Hafif aralıklı kanaması olan hastalar için diyet ve yaşam tarzı değişiklikleri genellikle yeterlidir ve ara sıra kısa süreli topikal kortikosteroidler kaşıntılı semptomları hafifletebilir. Lastik bant ligasyonu, konservatif tedaviye yanıt vermeyen 1. veya 2. derece hemoroidler için tercih edilen basit ve etkili bir yöntemdir. Skleroterapi ve kızılötesi koagülasyon, lastik bant ligasyonu için çok küçük olan hemoroidler için uygun olabilir ve her ikisi de ayakta tedavi prosedürüdür ve anestezi gerektirmez. Hemoroidal arter ligasyonu (transanal hemoroidal de-arteriyalizasyon), 2. veya 3. derece hemoroidler için bir seçenektir. Cerrahi hemoroidektomi, 4. derece iç hemoroidler için en etkili ilk basamak yaklaşımdır. Dış hemoroidler veya şiddetli semptomları olan kombine iç ve dış hemoroidler için cerrahi eksizyon tek etkili seçenek olabilir. Hamilelikte, semptomların genellikle doğumdan sonra kendiliğinden düzelmesi nedeniyle cerrahi olmayan yaklaşımlar (laksatifler, topikal tedaviler, analjezikler) önerilir.