Haşlanma Yanığı Vakasında İlk Müdahale ve Tedavi Yöntemleri

WhatsApp kapalı gruplarımıza sizden gelen bir vaka

68 yaşında kadın hasta, bacağına sıcak su dökülmesi sonucu oluşan yanık şikayetiyle acil servise başvuruyor. Bu vakada, diğer bölgeleri ile beraber yanık yüzeyi %3 oranında ve 2. derece yanık olarak değerlendiriliyor. Yanık hastalarının adli olarak değerlendirilmesi gerektiği için adli girişi yapılmalı ve adli muayene formu doldurulmalıdır.

İlk Müdahale:

• Hastanın vital bulguları kontrol edilir, özellikle yanık bölgesindeki distal nabızlar gözden geçirilir.
• Yapışmış kıyafetler çıkarılmaz; ancak ekstremitedeki takılar (yüzük, bileklik vb.) ödem oluşumunu engellemek için hızla çıkarılmalıdır.

Yanık Derinliği ve Yüzeyi:

• 2. derece yanık: Deride bül oluşumu ve 21 gün içinde iyileşme potansiyeline sahiptir.
• Yanık yüzey alanı %3 olarak belirlendiği için sıvı resüsitasyonu gerekmemektedir.

Tedavi:

• 2. derece yanıklar için antibiyotik pomadlı ıslak pansuman uygulanır. Sistemik antibiyotik tedavisi rutin olarak önerilmez.
• Yanık pansumanı düzenli olarak yapılmalıdır.
• Yanığın derinliğine ve yüzey alanına göre hastanın durumu sürekli olarak izlenmelidir.

Yanık Pansumanı: Eğer thiocilline bulunamazsa, alternatif olarak furacin kullanılabilir. Ancak, furacin alerjik reaksiyon oranı daha yüksek olduğundan, ilk tercih genellikle olmaz. Ekstremite yanıklarında ödemi önlemek için takılar mutlaka çıkarılmalıdır.

Kimler Sevk Edilmeli?

1. >%10 parsiyel kalınlıktaki yanıklar
2. Yüz, el, bacak, genital bölge ve majör eklemleri içeren yanıklar
3. Herhangi bir yaş grubundaki 3. derece yanıklar
4. Elektrik yanıkları (yıldırım dahil)
5. Kimyasal yanıklar
6. İnhalasyon yanıkları
7. Yeterli ve deneyimli yanık tedavi personelinin olmadığı tüm merkezlerdeki çocuk yanıkları

Bu kriterler göz önünde bulundurularak, sevk edilmesi gereken hastalar uygun merkezlere yönlendirilmelidir.

Yanık Patofizyoloji ile ilgili detaylı bilgi için

Dr. Ömer Faruk İŞLEYEN