Hafif Travmatik Beyin Yaralanması

Özet

Hafif travmatik beyin yaralanması (TBI), başa doğrudan bir darbe veya başın ani bir kuvvetle yavaşlaması sonucu meydana gelen ve geçici bir zihinsel durum değişikliği ile sonuçlanan kapalı bir baş yaralanmasıdır. Şüpheli travmatik beyin yaralanması olan tüm hastalar, Hava Yolu, Solunum, Dolaşım (ABC) yaklaşımı kullanılarak değerlendirilip stabilize edilmelidir. Beyin yaralanması için risk faktörü taşıdığı belirlenen kişilerde, yani intrakranyal komplikasyon riski olanlarda, acil (1 saat içinde) bir bilgisayarlı tomografi (BT) baş taraması yapılmalıdır. Beyin yaralanmasından 8 saat içinde veya yaralanmadan 8 saatten fazla sonra başvuran, antikoagülan tedavi veya antiplatelet tedavi (aspirin monoterapisi hariç) gören yetişkinler ve çocuklar için, başka bir BT baş taraması endikasyonu yoksa, bir BT taraması düşünülmelidir. Hafif travmatik beyin yaralanması tanısı kliniktir ve seçilen hastalar gözlem için hastaneye yatırılabilir. BT taraması için endikasyonu olmayan veya normal bir BT taraması olan hastalar, evde onları denetleyecek uygun birisi varsa acil servis bölümünden taburcu edilebilir. Tüm hastalarda analjezi ve antiemetik ihtiyacı dikkate alınmalıdır.

Tanı

Hafif travmatik beyin yaralanması, başa doğrudan bir darbe veya başın ani bir kuvvetle yavaşlaması sonucu meydana gelen ve zihinsel durum değişikliği ile sonuçlanan bir baş yaralanması olarak tanımlanır. Glasgow Koması Ölçeği (GCS), TBI’nin hafif (GCS 13-15), orta (GCS 9-12) veya şiddetli (GCS ) olarak sınıflandırılmasında ana araç olmaya devam etmektedir, ancak GCS, ilaç ve alkol kullanımı, ilaçlar ve trakeal entübasyon gibi faktörlerden etkilenmektedir. Sarsıntı, beyin yaralanması spektrumunun daha az şiddetli ucunda akut yaralanma özelliklerine dayalı olarak sınıflandırılan hafif TBI’nin bir alt kümesidir. Şu anda, sarsıntıyı hafif TBI’den ayıran belirgin semptom profilleri, tanı kriterleri veya nesnel biyomarkerler yoktur. Hafif TBI tanısı, dikkatli bir öykü alma ve klinik muayeneye dayanır ve genellikle nörolojik muayene normaldir. Seçilen hastalar (antikoagülan tedavi görenler dahil) intrakranyal bir komplikasyonu, örneğin kanamayı, dışlamak için BT kafa taramasından geçmelidir. Dünya Sağlık Örgütü tanı kriterleri, GCS puanı 13 ile 15 arasında, yaralanmadan otuz dakika veya daha sonra ve aşağıdakilerden birini içerir: karışıklık veya yön kaybı, dakika bilinç kaybı, saat travma sonrası amnezi veya diğer geçici nörolojik anormallikler (örn., nöbet, odak belirtileri, cerrahi gerektirmeyen intrakranyal lezyon).

Tedavi

Şüpheli travmatik beyin yaralanması olan hastaların değerlendirilmesi ve stabilizasyonu için Hava Yolu, Solunum, Dolaşım (ABC) yaklaşımı benimsenmelidir. Servikal omurga yaralanmasından şüpheleniliyorsa, tam servikal omurga immobilizasyonu sağlanmalıdır. Ağrı, intrakranyal basıncın artmasına yol açabileceği için etkili bir şekilde yönetilmelidir. Tüm hastalarda uygun analjezi ihtiyacı göz önünde bulundurulmalı ve antiemetik verilmesi düşünülmelidir (özellikle çocuklarda). Hafif TBI olan çoğu hasta hastaneye yatış gerektirmez. Ancak, görüntülemede yeni klinik olarak önemli anormallikler, GCS puanının 15’e dönmemiş olması veya görüntüleme sonrası GCS puanının yaralanma öncesi temel değere dönmemiş olması, BT taraması için göstergeler olmasına rağmen uygun süre içinde yapılamaması veya sürekli endişe verici belirtiler gibi durumlar mevcutsa hastalar kabul edilmelidir. Çocuklar, acil BT taraması kriterlerini karşılamıyorsa ve belirli risk faktörlerinden birine sahiplerse (örneğin, 5 dakikadan uzun süren bilinç kaybı, anormal uyku hali), taburcu edilmeden önce en az 4 saat gözlemlenmelidir. Hastalar, BT taraması gerekmiyorsa ve klinik olarak düşük riskliyse, GCS 15’e dönmüşse ve klinik muayene normalse, evde uygun denetim düzenlemeleri sağlandığı takdirde taburcu edilebilir. Antikoagülan veya antiplatelet tedavi gören hastalarda, başka BT endikasyonu olmasa bile, yaralanmadan sonraki 8 saat içinde veya 8 saatten fazla sonra başvururlarsa bir saat içinde BT taraması düşünülmelidir. Traneksamik asit, büyük travma ve aktif veya şüpheli aktif kanama olan hastalarda mümkün olan en kısa sürede kullanılmalıdır. Büyük travma ve aktif veya şüpheli aktif kanama yoksa, baş yaralanması olan ve GCS skoru 12 veya daha az olan hastalarda, yaralanmadan sonraki 2 saat içinde traneksamik asit mümkün olan en kısa sürede düşünülmelidir.