Gelişmiş Travma Yaşam Desteği

Özet

Gelişmiş Travma Yaşam Desteği (ATLS) programı, yaralı hastaların erken bakımına yönelik sistematik ve özlü bir yaklaşım sunarak dünya genelinde travma yönetimini standartlaştırmayı hedeflemektedir. Bu onuncu baskı, eğitim içeriğini ve görsel sunumunu geliştirmek amacıyla birkaç önemli değişikliği yansıtmaktadır; bu güncellemeler, en güncel bilimsel içeriğin net bir şekilde ele alınmasını sağlamak için tüm bölümlerin yeniden yazılmasını ve gözden geçirilmesini içermektedir. Programın önemli yenilikleri arasında, travma ekibine yapılan vurgunun artırılması, her bölümün sonunda Ekip Çalışması ve Ekip Kaynak Yönetimi’ne odaklanan yeni bir ek bölümün eklenmesi ve tuzakları önlemeye yönelik korrelasyonel önleyici önlemleri tanımlayan genişletilmiş Tuzaklar özelliklerinin dahil edilmesi yer almaktadır. Ayrıca, yara paketleme ve turnike uygulaması gibi yaralı kontrolü için ek beceriler ile birlikte yeni Glasgow Koma Ölçeği’nin (GCS) eklenmesi ve omurga immobilizasyonu ile ilgili terminolojinin omurga hareketinin kısıtlanmasını vurgulayacak şekilde güncellenmesi sağlanmıştır. Bu kılavuz, çoklu yaralanmalı hastaların değerlendirilmesi ve yönetimi için gerekli kapsamlı bilgi ve teknikleri sunarak hasta bakımında yüksek standartları teşvik etmeye devam etmektedir.

Tanı

Travma hastasının ilk değerlendirilmesi ve tanısı, potansiyel olarak yaşamı tehdit eden yaralanmaların öncelikli olarak ele alınması amacıyla ABCDE yaklaşımına göre sistematik bir şekilde yönlendirilir. Bu süreç, hava yolu, solunum, dolaşım, nörolojik durum (Disability) ve maruz bırakma/çevre kontrolünü (Exposure) kapsamaktadır. Nörolojik durumun değerlendirilmesinde GCS skoru, hastanın bilinç düzeyindeki erken değişiklikleri ve eğilimleri hızlıca tespit etmek için kullanılan standart bir araçtır. Tanısal görüntüleme çalışmaları, canlandırma çabalarını yönlendirmek için hızlı ve kritik bilgi sağlayabilecek Anteroposterior (AP) göğüs ve AP pelvik filmleri gibi yöntemleri içerir; bu filmler canlandırma sürecini kesintiye uğratmayacak şekilde hastanın başında çekilebilir. Hassasiyet ve anormal hareket gibi fizik muayene bulguları, gizli kırıkların ve kas iskelet yaralanmalarının tanımlanmasına yardımcı olurken, hastanın sırtının muayenesi tamamlanmadıkça önemli yaralanmaların gözden kaçabileceği unutulmamalıdır.

Tedavi

Travma hastasının tedavisi, öncelikle canlandırmanın temel unsurlarına odaklanır ve hava yolu oluşturmayı, yeterli oksijenleme ve ventilasyonu sağlamayı ve dolaşımı stabilize etmeyi içerir. Akut kan kaybı yönetimi için hızlı damar erişimi sağlanması ve uygun sıvı ve kan ürünü transfüzyon protokollerinin başlatılması kritik önem taşır. Önemli kanamaların kontrolü için geleneksel yöntemlere ek olarak, turnike uygulaması ve yara paketleme gibi ek beceriler kullanılarak kan kaybı önlenir. Şüpheli omurga yaralanması olan herhangi bir hastada, kırık dışlanana kadar omurga hareket kısıtlamasının sürdürülmesi zorunludur. Bilinç düzeyindeki bozulma veya nörolojik muayenedeki değişiklikler gözlemlenen hastalarda, intrakraniyal cerrahi müdahale veya intrakraniyal basıncı azaltma önlemleri gerekip gerekmediğine karar vermek için erken nöroşirürjiyen konsültasyonu alınması hayati öneme sahiptir. Özellikle kimyasal yanık gibi özel yaralanmalarda, daha fazla hasarı önlemek için giysilerin derhal çıkarılması ve bol miktarda sulama yapılması gerekmektedir.