Dizüri (Ağrılı İdrar)

Özet

Dizüri, idrar yapma sırasında hissedilen rahatsızlık, yanma veya ağrı hissini ifade eder. Bu semptom, idrar yolu enfeksiyonunun en yaygın nedeni olmasına rağmen, ürogenital sistemi etkileyen herhangi bir enfeksiyöz veya iltihabi durumdan kaynaklanabilir. Dizüri, idrarın iltihaplı genital organları tahriş etmesinden kaynaklanan “dışsal” veya doğrudan üretrada hissedilen ağrıdan kaynaklanan “içsel” olabilir. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür. Örneğin, ABD’de kadınlarda yıllık %25’e, Birleşik Krallık’ta ise %27’ye kadar prevalans bildirilmiştir. Erkeklerde dizüri nadir olsa da, yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar.

Tanı

Dizüri tanısı, hastanın klinik semptomlarına ve tıbbi geçmişine dayanır. Dizüri genellikle üretra veya mesanenin tahrişinin bir sonucudur. Anamnezde, ağrının başlangıcı, yeri, eşlik eden diğer belirtiler (ateş, yan ağrısı gibi) ve cinsel aktivite geçmişi detaylı olarak sorgulanmalıdır. Fizik muayene ile enfeksiyon veya yapısal anormallikler aranır. İdrar yolu enfeksiyonu şüphesi varsa idrar tahlili ve idrar kültürü yapılır. Nadir durumlarda, ürolitiyazis (taşlar) gibi durumları tespit etmek için düşük doz kontrastsız BT taraması gibi görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Tedavi

Dizürinin tedavisi, altta yatan nedene yöneliktir. En sık görülen neden olan idrar yolu enfeksiyonları (İYE), doğru antibiyotiklerle tedavi edilir. Çoğu İYE, Escherichia coli’den kaynaklanır. Erkeklerde yaşa bağlı olarak benign prostat hiperplazisi (BPH) en sık nedenlerden biri olabilir. BPH tedavisinde ilaçlar veya cerrahi yöntemler kullanılabilir. Sepsis gibi acil durumlar, nadir de olsa, özellikle ateş, hipotansiyon ve mental durum değişiklikleri gibi “kırmızı bayrak” belirtileriyle birlikte dizüri varsa hızlı bir şekilde değerlendirilmelidir. Sepsis tedavisi acil bir tıbbi müdahale gerektirir ve geniş spektrumlu antibiyotikler, sıvılar ve vazopressörlerin uygulanmasını içerir. Diğer potansiyel nedenler arasında cinsel yolla bulaşan hastalıklar, vulvovajinit, prostatit, ürolitiyazis ve çeşitli ilaçlar veya yerel tahriş ediciler (sabunlar, duşlar vb.) yer alır ve bu durumların her biri kendine özgü bir tedavi yaklaşımı gerektirir.