Disparoni

Özet

Disparoni, diğer bir deyişle ağrılı cinsel ilişki, kadınlar arasında yaygın bir semptom olarak tanımlanır. Bu durum, cinsel olarak aktif kadınların %7.5’ini etkilediğini gösteren anketlerden , %8 ila %35 arasında bir yaygınlık bildiren sistematik incelemelere kadar farklı oranlarda görülmektedir. Disparoni, birincil veya ikincil; ayrıca yüzeysel veya derin olarak sınıflandırılabilir. Birincil disparoni, cinsel yaşamın başlangıcından itibaren ağrı ile karakterize edilirken , ikincil disparoni daha sonradan edinilen ağrıdır. Ağrının yüzeysel olması vulva ve vestibül bozukluklarından , derin olması ise pelvik bölgedeki bozukluklardan kaynaklanır.

Tanı

Disparoni tanısında, jinekolojik ve cinsel öykü ile birlikte pelvik muayene anahtar bileşenlerdir. Birincil altta yatan neden, fiziksel, psikolojik ve sosyal faktörlerin örtüşmesi nedeniyle genellikle zor tespit edilebilir. Öykü alımında, ağrının başlangıcı, yeri, kalitesi ve eşlik eden belirtiler (kaşıntı, akıntı gibi) sorgulanmalıdır. Fizik muayene, enfeksiyöz, enflamatuar veya yapısal anormallikleri tespit etmek için dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Çoğu vakada laboratuvar ve görüntüleme çalışmaları gerekli olmamakla birlikte , spesifik durumlarda vajinal örnekler , nükleik asit amplifikasyon testi (NAAT) , pelvik ultrason , MRI veya tanısal laparoskopi gibi yöntemler kullanılabilir.

Tedavi

Yüzeysel disparoninin etiyolojileri arasında enflamatuar dermatolojik durumlar, enfeksiyöz durumlar (vulvovajinit, herpes simpleks), mukozal işlev bozukluğu (vajinal atrofi), yapısal anormallikler (perforasyonsuz himen, Bartholin kisti) ve kas-iskelet bozuklukları (vajinismus) yer almaktadır. Derin disparoninin nedenleri ise servisit, pelvik inflamatuar hastalık (PID), endometriozis, leiomyomlar (rahim fibroidleri) ve adenomiyozis gibi durumları içerir. Belge, spesifik tedavi yöntemlerinden ziyade, altta yatan nedenin acil değerlendirilmesi ve yönetimine odaklanmaktadır. Örneğin, derin disparoni ve eşlik eden alt pelvik ağrı/vajinal akıntısı olan kadınlarda PID şüphesi varsa, hemen antibiyotik tedavisine başlanması gerekir. Bartholin bezi apsesi şüphesi olan kadınlarda ise selülit ve fasiit riskini önlemek için acil kesi ve drenaj yapılmalıdır.