Dev Hücreli Arterit

Özet

Dev hücreli arterit (GCA), 50 yaş ve üzeri kişilerde görülen yaygın bir vaskülit türü olup, genellikle karotid arterin ekstrakranyal dallarını etkiler. En yaygın ciddi sonucu, optik sinir iskemisi nedeniyle meydana gelen geri dönüşümsüz körlüktür. Uzun vadeli komplikasyonlar olarak aort anevrizmaları ve büyük damar darlıkları ortaya çıkabilir. Tanıyı kesinleştirmek için temporal arter ultrasonografisi ve/veya biyopsi kullanılır. Çene krampları, diplopi (çift görme) ve muayenede anormal temporal arter bulgusu olan hastaların, GCA için pozitif vasküler ultrasonografi ve/veya biyopsi sonucuna sahip olma olasılığı daha yüksektir. İnflamatuar belirteçlerin seviyeleri normalse GCA olasılığı düşüktür. Prednizolon son derece etkili bir tedavidir ve onaylayıcı test sonuçları beklenirken tedavi geciktirilmemelidir. Ayrıca, tocilizumab, GCA tedavisinde terapötik ve glukokortikoid koruyucu faydası olan bir biyolojik tedavidir.

Tanı

GCA, büyük ve orta boy arterlerin granülomatöz vasküliti olarak tanımlanır. Klinik olarak, 50 yaş üstü bir hastada yeni başlayan baş ağrısı, kafa derisi hassasiyeti, uzuv, çene veya dilde topallama (claudication), ani görme semptomları ve açıklanamayan yükselmiş inflamatuar belirteçler varsa GCA’dan şüphelenilmelidir. Tanı, tipik klinik özelliklerin tanınmasına ve yüksek şüpheye dayanır; vaskülit tanısı için sınıflandırma kriterlerinin kullanılması önerilmez. Tanıyı doğrulamak için temporal ve aksiller arterin hızlı erişim vasküler ultrasonografisi ilk basamak olarak kullanılabilir. Temporal arter biyopsisi, ultrasonografi uzmanlığı yoksa veya yüksek klinik şüpheye rağmen ultrasonografi normalse düşünülebilir. GCA, kalıcı görme kaybı ve (nadir de olsa) inme riski taşıyan tıbbi bir acil durum olduğundan, tanı için test sonuçları beklenmeden hemen tedaviye başlanmalıdır.

Tedavi

GCA bir tıbbi acil durum olduğundan ve kalıcı görme kaybı riski taşıdığından, şiddetle şüpheleniliyorsa tanının doğrulanmasını beklemeden hemen yüksek doz glukokortikoid ile tedaviye başlanmalıdır. Standart başlangıç tedavisi, hızlı hastalık kontrolü sağlamak için tek günlük dozda reçete edilen oral prednizolondur. Akut veya aralıklı görme kaybı ya da amaurosis fugax olan hastalarda, bir uzman intravenöz metilprednizolon vermeyi düşünebilir. Glukokortikoidlerin dozajı, nüks ve toksisite izlenirken 12 ila 18 ay boyunca azaltılmalıdır. Nükseden, tedaviye dirençli hastalığı olan veya glukokortikoid toksisitesi açısından yüksek risk taşıyan hastalar için bir uzman, glukokortikoid azaltma ile birlikte tocilizumab veya metotreksat gibi ek tedavi seçeneklerini değerlendirebilir. Glukokortikoid kaynaklı yan etkileri önlemek için kalsiyum, D vitamini ve bifosfonatlarla kemik koruma gibi önlemlerin alınması da önemlidir.