Çocuklarda Tip 2 Diyabet

Özet

Tip 2 Diyabet Mellitus (T2DM), çocuklarda hem insülin salgısında hem de insülin etkisinde (insülin direnci) ilerleyici bir bozukluk nedeniyle ortaya çıkan metabolik bir hastalıktır. Çocuklarda T2DM’nin en temel ve yaygın nedeni obezitedir. Hastalık sıklıkla belirgin bir semptom göstermez ve genellikle obezite, aile öyküsü veya insülin direnci belirtileri (akantoz nigrikans gibi) bulunan yüksek riskli bireylerde yapılan tarama veya tesadüfi bulgular yoluyla teşhis edilir. Tedavinin ana hedefleri kilo kaybını teşvik etmek, glisemiyi ve HbA1c’yi normalleştirmek (hedef ≤7% veya <53 mmol/mol) ve uzun vadeli vasküler komplikasyonları önlemektir. Başlangıç yönetimi, temel olarak yaşam tarzı değişiklikleri, metformin ve gerektiğinde insülin tedavisini içermektedir.

Tanı

Tip 2 diyabet, anormal glukoz metabolizması ve ilişkili metabolik bozukluklara yol açan ilerleyici bir durum olarak tanımlanır. Tanı, aşağıdaki kriterlerden herhangi birinin varlığı ile konulur: Açlık plazma glukozunun ≥7 mmol/L (≥126 mg/dL) olması, rastgele plazma glukozunun ≥11.1 mmol/L (≥200 mg/dL) olması ve buna ek olarak hiperglisemi belirtilerinin (poliüri, polidipsi) veya hiperglisemik krizin bulunması. Ayrıca, 75 gram oral glukozdan 2 saat sonra plazma glukozunun ≥11.1 mmol/L (≥200 mg/dL) olması veya Hemoglobin A1c (HbA1c) seviyesinin ≥48 mmol/mol (≥6.5%) olması da tanı koydurucudur. Açık bir hiperglisemi tablosu yoksa, tanı koymak için aynı örnekten iki anormal test sonucu veya iki ayrı test örneğinden anormal sonuçlar gereklidir. Asemptomatik gençlerde tarama, obezite veya aşırı kiloya sahip olmaları ve buna ek olarak T2DM aile öyküsü, insülin direnci belirtileri veya yüksek riskli etnik köken gibi bir veya daha fazla risk faktörünün bulunması durumunda 10 yaşından sonra veya ergenlik başlangıcında (hangisi önceyse) en az 3 yılda bir yapılmalıdır.

Tedavi

Tedaviye, tüm çocuklarda metabolik olarak stabil bir durum varsa ilk adım olarak yaşam tarzı değişiklikleri ve metformin ile başlanmalıdır. Akut sunumu olan, özellikle ketoasidoz veya hiperozmolar hiperglisemik nonketotik sendrom (HHNS) kriterlerini karşılayan hastalar ise, potansiyel komplikasyonlar dikkate alınarak acilen tedavi edilmelidir. Bu akut durumlar düzeldiğinde, hastalar subkutan bazal bolus insüline geçirilmelidir ve metformin tedavisi aynı anda başlatılmalıdır. İnsülin tedavisi, açlık kan şekerinin ≥14 mmol/L (≥250 mg/dL) veya HbA1c’nin ≥69 mmol/mol (≥8.5%) olduğu hastalarda, ketonüri veya ketoasidoz mevcut olduğunda hemen başlatılması gereken birincil tedavidir. Metformin, hiperglisemiyi temel olarak karaciğer glukoz üretimini baskılayarak iyileştirir ve metabolik olarak stabil tüm çocuklarda birinci basamak farmakoterapidir. Ayrıca, Glukagon Benzeri Peptit-1 (GLP-1) reseptör agonistleri ve Sodyum-Glukoz Kotransporter-2 (SGLT2) inhibitörleri, bazı ülkelerde 10 yaş ve üzeri çocuklar için ek insülin dışı seçenekler olarak onaylanmıştır. Tedavide kilo kaybı ve insülin direncindeki azalma birincil hedeftir ve bu süreçte bir psikolog veya sosyal hizmet uzmanının dahil edilmesi faydalı olabilir.