Alerjik Rinit

Özet

Alerjik rinit, polenler, ev tozu akarları, hayvan tüyleri veya küf gibi alerjenlere karşı burun mukozasının aşırı duyarlı bir reaksiyonudur. Bu reaksiyon, hapşırma, burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve kaşıntı gibi semptomlara yol açar. Alerjik rinit, mevsimsel (sadece belirli alerjenlerin olduğu dönemlerde) veya yıl boyu süren (pereniyal) olarak sınıflandırılabilir.

Tanı

Alerjik rinit tanısı, hastanın klinik semptomları ve alerjenlere maruz kalma öyküsü ile konur.

• Klinik Değerlendirme: Burun akıntısı (rinore), hapşırma, burun tıkanıklığı, burun ve göz kaşıntısı gibi semptomlar alerjik rinit için tipik bulgulardır.
• Fizik Muayene: Burun mukozasının soluk, ödemli ve siyanoze (morarmış) görünümü, nazal pasajlarda mukus birikimi ve alerjik selam (burnun ucu yukarı doğru itilmesi) görülebilir.
• Alerji Testleri: Tanıyı doğrulamak ve sorumlu alerjeni belirlemek için deri prik testleri veya kanda alerjene spesifik IgE antikor düzeylerinin ölçülmesi (RAST) gibi alerji testleri yapılır.

Tedavi

Tedavinin ana amacı, semptomları kontrol altına almak, yaşam kalitesini iyileştirmek ve olası komplikasyonları önlemektir.

• Alerjenden Kaçınma: Semptomları tetikleyen alerjenlerden mümkün olduğunca uzak durmak, tedavinin ilk ve en önemli adımıdır.
• İlaç Tedavisi:
  • İkinci Kuşak Oral Antihistaminikler: Hapşırma, burun akıntısı ve kaşıntı gibi semptomları hafifletmek için kullanılır. Bu ilaçlar, birinci kuşak antihistaminiklere göre daha az sedasyon ve bilişsel bozukluğa neden olur.
  • İntranazal Steroidler: Burun tıkanıklığı, burun akıntısı ve hapşırma üzerinde en etkili ilaçlardır. Özellikle orta ve şiddetli alerjik rinit vakalarında ilk tercih edilen tedavi yöntemidir.
  • Dekomjestanlar: Burun tıkanıklığını gidermek için kullanılır, ancak uzun süreli kullanımları rebound konjesyona neden olabileceğinden kısa süreli kullanılmalıdır.
• Alerjen İmmünoterapisi (Aşı Tedavisi): Semptomları kontrol altına alınamayan, alerjen duyarlılığı gösteren hastalarda, uzun süreli bir çözüm sağlamak amacıyla uygulanabilir. Subkutan immünoterapi (SCIT) veya sublingual immünoterapi (SLIT) şeklinde uygulanabilir. SCIT’in, 6 ila 14 yaş arasındaki çocuklarda alerjik rinitin astıma dönüşmesini azaltabileceği belirtilmektedir. Alerji aşıları, hafiften yaşamı tehdit ediciye kadar değişen sistemik reaksiyonlara neden olabilir.