Akut Solunum Sıkıntısı Sendromu

Özet

Akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS), akciğerlerde yaygın iltihaplanma sonucu ortaya çıkan, ani başlangıçlı ve hayatı tehdit eden bir solunum yetmezliği türüdür. Çeşitli etkenler (ağır enfeksiyon, travma, şok, pnömoni) akciğerdeki küçük hava keseciklerinin (alveoller) hasar görmesine ve sıvı ile dolmasına neden olur. Bu durum, akciğerlerin kana yeterli oksijen geçişi yapmasını engeller. ARDS, genellikle yoğun bakım ünitesinde takip ve tedavi gerektirir.

Tanı

ARDS tanısı, klinik bulgular, akciğer grafisi ve oksijenasyon durumunun değerlendirilmesi ile konur.

• Klinik Bulgu: Hastada ani başlayan solunum sıkıntısı, hızlı nefes alıp verme (taşipne) ve siyanotik görünüm (mavi renk) gibi belirtiler görülür.
• Görüntüleme: Akciğer grafisinde her iki akciğerde yaygın olarak görülen, buzlu cam görünümüne benzer infiltrasyonlar (yoğunluk artışları) saptanır. Bu görünüm, akciğerlerdeki sıvı birikimini gösterir.
• Oksijenasyon Değerlendirmesi: Kanda oksijen seviyesinin düşük olması (hipoksemi) ve solunum desteğine rağmen bu durumun düzelmemesi, ARDS tanısı için ana kriterlerdendir.

Tedavi

ARDS tedavisi, temel olarak destekleyici bakıma ve altta yatan nedeni tedavi etmeye odaklanır.

• Mekanik Ventilasyon: Akciğerlere oksijen sağlamak ve solunum işini hafifletmek için hastalar genellikle solunum cihazına bağlanır. Bu süreçte akciğer hasarını en aza indirmek için “akciğer koruyucu ventilasyon stratejileri” uygulanır.
• Sıvı Yönetimi: Akciğerdeki sıvının atılmasına yardımcı olmak için hastaların sıvı dengesi dikkatlice izlenir.
• Altta Yatan Nedenin Tedavisi: Sepsis veya pnömoni gibi ARDS’ye neden olan temel hastalığın tedavisi, iyileşme için kritik öneme sahiptir.
• Yardımcı Tedaviler:
  • Ekstrakorporeal Membran Oksijenasyonu (ECMO): Şiddetli vakalarda, konvansiyonel tedavilere yanıt vermeyen hastalarda, kanın vücut dışında oksijenlendirilerek tekrar vücuda verilmesi prensibine dayanan ECMO kullanılabilir. Yapılan meta-analizler, venovenöz ECMO uygulanan hastalarda mortalitenin anlamlı derecede daha düşük olduğunu belirtmiştir. Ancak, ECMO’nun orta düzeyde kanama riski taşıdığı da vurgulanmıştır.