Akut İshal

Özet

İshal, 24 saat içinde üç veya daha fazla gevşek veya sulu dışkı ile tanımlanan yaygın bir durumdur. Akut ishal, 14 günden kısa süren ishal vakaları için kullanılan bir terimdir. Dünya genelinde önemli bir halk sağlığı sorunu olan ishal, özellikle beş yaş altı çocuklarda üçüncü en büyük ölüm nedenidir. Patofizyolojik olarak, sindirim sistemindeki sıvı ve elektrolit emiliminin azalması, salgılanmasının artması veya bağırsak hareketliliğinin hızlanması sonucu ortaya çıkar. Akut ishal, genellikle kendiliğinden iyileşen bir durum olmakla birlikte, inflamatuar ve non-inflamatuar olmak üzere iki ana kategoriye ayrılabilir.

Tanı

Akut ishalin çoğu vakası, hastanın detaylı geçmişi ve fizik muayenesiyle teşhis edilir. Anamnezde, dışkının sıklığı, miktarı, kıvamı ve kanlı olup olmadığı gibi özellikler ile birlikte yakın zamanda yapılan seyahatler, tüketilen gıdalar ve kullanılan ilaçlar sorgulanmalıdır. Fizik muayenede ise özellikle hastanın sıvı dengesi ve karın muayenesi değerlendirilir. Laboratuvar testleri, genellikle dizanteri gibi ciddi hastalık belirtileri gösteren, yedi günden uzun süren semptomları olan veya hastalığı başkalarına bulaştırma riski taşıyan hastalara önerilir.

Tedavi

Akut ishal tedavisinin ana hedefi, en yaygın komplikasyon olan hacim kaybı ve elektrolit bozukluklarını düzeltmektir. Hastaların hidrasyonu, düşük osmolaliteli oral rehidrasyon çözeltileri veya ciddi durumlarda intravenöz sıvılar kullanılarak sağlanmalıdır. Özellikle çocuklarda oral rehidrasyon tedavisine ek olarak çinko takviyesi de önerilir. Şiddetli enfeksiyon ve sepsisten şüphelenilen durumlarda geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılmalı ve cerrahi gerektiren kolon perforasyonu veya toksik megakolon gibi durumlar için acil müdahale planlanmalıdır.