Akut Farenjit

Özet

Akut farenjit, boğazın ve bademciklerin iltihaplanmasıdır ve genellikle “boğaz ağrısı” olarak bilinir. En sık viral enfeksiyonlar (soğuk algınlığı, grip) nedeniyle ortaya çıkar. Bakteriyel enfeksiyonlar (özellikle A grubu beta-hemolitik streptokoklar) daha nadirdir ancak romatizmal ateş gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Semptomlar genellikle boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü, ateş, halsizlik ve boyunda şişmiş lenf bezleridir.

Tanı

Akut farenjit tanısı, hastanın klinik semptomları ve fizik muayene bulgularına dayanır.

• Klinik Muayene: Hekim, boğazın arka kısmını ve bademcikleri inceleyerek kızarıklık, şişlik veya beyaz plaklar arar. Ayrıca, boyundaki lenf bezlerinin şişkinliğini kontrol eder.
• Klinik Değerlendirme Ölçekleri: Centor veya FeverPAIN gibi klinik skorlama sistemleri, hekimin farenjitin viral mi yoksa bakteriyel mi olduğunu ayırt etmesine yardımcı olur. Ateş, öksürük olmaması, boyun lenf bezlerinin şişmesi ve bademciklerde plak bulunması gibi kriterler değerlendirilir.
• Hızlı Strep Testi (Rapid Strep Test): Bakteriyel farenjit şüphesi varsa, boğazdan sürüntü alınarak hızlı bir test yapılır. Bu test, A grubu streptokok varlığını saniyeler içinde gösterir. Eğer test negatifse, özellikle çocuklarda kültür testi de yapılabilir.

Tedavi

Akut farenjit tedavisi, hastalığın nedenine göre değişir.

• Viral Farenjit: Genellikle kendiliğinden geçer ve tedavide semptomların hafifletilmesi esastır. Bu amaçla;
  • Ağrı kesici ve ateş düşürücüler (parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
  • Tuzlu su gargarası, pastiller veya boğaz spreyleri boğaz ağrısını hafifletmeye yardımcı olur.
  • Bol sıvı tüketimi ve dinlenme önerilir.
• Bakteriyel Farenjit: Bu durumda, bakteriyel enfeksiyonu ortadan kaldırmak ve romatizmal ateş gibi komplikasyonları önlemek için antibiyotik tedavisi gereklidir.
  • Penisilin veya Amoksisilin: İlk tercih edilen antibiyotiklerdir.
  • Penisilin alerjisi olanlarda eritromisin veya azitromisin gibi alternatifler kullanılır.
  • Antibiyotik tedavisine başlandıktan 24 saat sonra hastanın bulaşıcılığı sona erer, ancak tam dozun tamamlanması nüksü önlemek için önemlidir.