Akut Aspirasyon

Özet

Akut aspirasyon, genellikle komorbiditeleri olan yaşlı hastalarda, özellikle inme gibi yutma fonksiyonunu etkileyen durumlarda daha sık görülen bir durumdur. Hastanın bilinç düzeyinin bozulduğu, gastrointestinal bozukluklar, mide boşalmasını etkileyen durumlar ve özofagus anormallikleri de aspirasyon riskini artırır. Aspirasyon sonrasında hastalar aspirasyon pnömoniti, pnömoni ve akut solunum sıkıntısı sendromu (ARDS) geliştirebilirler. Ancak, birçok hasta aspirasyon sonrası asemptomatik kalabilir.

Tanı

Akut aspirasyon tanısı, aspirasyon risk faktörleri (örneğin, yutma bozukluğu, bilinç düzeyinde bozulma, madde bağımlılığı) olan her hastada ateş, hırıltı ve/veya siyanoz ile ani başlangıç gösteren semptomlar varsa düşünülmelidir. Tanı koymak için odaklanmış bir öykü alınmalı ve görüntüleme ile doğrulanmalıdır.

• Görüntüleme: İlk adım olarak göğüs röntgeni istenmelidir. Aspirasyonun pnömonit veya pnömoniye yol açması durumunda akciğerlerde değişiklikler görülebilir. Hastanın başlangıç tedavisi ile iyileşmemesi durumunda ampiyem veya akciğer apsesi gibi komplikasyonları dışlamak için göğüs bilgisayarlı tomografisi (BT) düşünülmelidir.
• Laboratuvar Testleri: Kan testlerinde yüksek beyaz kan hücresi sayısı, prokalsitonin veya C-reaktif protein enfeksiyonu gösterebilir. Arteriyel kan gazı hipoksemiyi ortaya çıkarabilir.
• Bronkoskopi: Önemli miktarda mide içeriğinin (>20-25 mL) veya baryumun aspire edildiğinden şüpheleniliyorsa, aspire edilen materyali çıkarmak için acil bronkoskopi önerilir.

Tedavi

Akut aspirasyonun yönetimi, hastanın klinik durumuna bağlıdır.

• Acil Önlemler: Aspirasyon gözlemlenirse veya şüphelenilirse, özellikle bilinç düzeyi düşük hastalarda hemen harekete geçilmelidir. Hasta yarı yan yatar pozisyona getirilmeli, başı 30° aşağı eğilmeli ve orofarinks dikkatlice aspire edilerek temizlenmelidir. Gerekirse oksijen verilmelidir.
• Antibiyotikler: Aspirasyon pnömonisi olan hastalarda rutin antibiyotik tedavisi genellikle hemen önerilmez; hastanın klinik durumu ve altta yatan aspirasyon nedeni göz önünde bulundurularak bir gözlem süresi düşünülmelidir.
• Gözlem ve Destekleyici Bakım: Hastalar, klinik durumlarına ve aspirasyonun nedenine bağlı olarak en az 48 saat boyunca yakından gözlemlenmelidir. Yutma güçlüğü olan her hasta için multidisipliner bir ekip erken aşamada dahil edilmeli ve yutma değerlendirmesi organize edilmelidir.