Romatizmal Ateş

Özet

Akut romatizmal ateş sistemik, poststreptokokal bir otoimmün hastalık olup en sık kardiyovasküler ve eklem tutulumuyla belirgin klinik tablolara yol açar. Hastalık çocukluk ve adölesan dönemde daha sık görülürken tekrarlayan ataklar genç erişkinleri de etkileyebilir. Tanı klinik değerlendirmeye dayanır ve Jones kriterleri ile ekokardiyografik bulguların entegrasyonu tanıda belirleyicidir. Hastaların büyük bir kısmında artrit, ateş ve nadiren kore görülen akut belirtiler kendiliğinden geriler; ancak kardit kalıcı kapak hasarına ilerleyerek kronik romatizmal kalp hastalığına dönüşebilir. Grup A streptokok enfeksiyonuna yönelik antibiyotiklerle birincil önleme, ve uzun süreli penisilin ile ikincil profilaksi nüksleri ve ilerlemeyi azaltmada anahtar yaklaşımlardır.

Tanı

Tanı, sistemik semptomların ve kardiyak veya nörolojik bulguların ayrıntılı öykü ve fizik muayene ile değerlendirilmesine dayanır; tanıyı desteklemek için inflamasyon belirteçleri, anti-streptokok serolojileri, boğaz kültürü veya moleküler testler ve özellikle Doppler ekokardiyografi kullanılır. Jones kriterleri majör ve minör öğeleri birleştirerek birincil epizod ve tekrar atakların tanımlanmasını sağlar; ekokardiyografi subklinik karditi saptamada yüksek duyarlılık sağlar. Ayırıcı tanılarda septik artrit, juvenil artrit, enfektif endokardit, Lyme hastalığı, miyokardit ve nörolojik nedenler değerlendirilmelidir. Elektrokardiyogramda PR aralığı uzaması, göğüs röntgeninde kardiyomegali ve seri ekokardiyografiler kardit değerlendirmesinde yol göstericidir.

Tedavi

Akut tedavide amaç semptom kontrolü, enfeksiyonun eradikasyonu ve kalp tutulumunun yönetimidir. Boğazdaki streptokokları temizlemek için benzatin benzilpenisilin tek doz tercih edilen seçenek olup oral penisilin veya eritromisin alternatiflerdir; penisilin alerjisi titizlikle araştırılmalıdır. Artrit ve ateş yönetiminde yüksek doz aspirin veya NSAID’ler kullanılır; tanı doğrulanana kadar NSAID ve aspirin kullanımı tanı koymayı maskeleyebileceği için genellikle kaçınılır. Karditli hastalarda kalp yetmezliği belirti ve bulgularına göre diüretikler ve ACE inhibitörleri ile tıbbi tedavi; şiddetli inflamasyon veya refrakter tabloda kortikosteroidler seçkin hasta gruplarında değerlendirilir. Koreli olgularda destekleyici önlemler genellikle yeterlidir; şiddetli veya tehlikeye sokan kore durumlarında karbamazepin veya valproat gibi antikonvülzan/antidiskinetik ilaçlar kullanılabilir. İkincil profilaksi olarak uzun etkili benzatin benzilpenisilin intramüsküler enjeksiyonları her 3–4 haftada bir nüksleri önemli ölçüde azaltır; bazı yüksek risklilerde 3 haftalık aralık tercih edilir.