Torakal Outlet Sendromu

Özet

Torakal outlet sendromu, servikotorasik çıkış bölgesinde brakiyal pleksus, subklavian arter ve/veya subklavian venin sıkışmasıyla klinik belirtiler veren heterojen bir sendromlar grubudur. Hastalar tipik olarak üst ekstremitede ağrı, uyuşma, parestezi, güçsüzlük ve soğukluk hissi gibi nörovasküler yakınmalarla başvurur; semptomların yerleşimi sıkışan yapıya göre değişir ve pozisyonel veya aktivite ile artış gösterebilir. Tanı, dikkatli bir anamnez, hedefe yönelik nörolojik ve vasküler muayene, pozisyonel testler ve gerekirse elektromiyografi, damar görüntülemesi ve ileri görüntüleme yöntemlerinin kombinasyonuna dayanır. Tedavi, konservatif yaklaşımlarla başlar; fizik tedavi, postür düzeltme, analjezi, nöropatik ağrı ilaçları ve enjeksiyonlar sık kullanılır. İlerleyen veya kritik vasküler sıkışma ve konservatif tedaviye yanıt vermeyen nörojenik vakalarda cerrahi dekompresyon gerekebilir; cerrahi seçenekler arasında skalenektomi, kaburga rezeksiyonu ve damar onarımları yer alır. Çok disipliner yönetim, işlevselliğin geri kazanılması ve tekrarlayan yakınmaların önlenmesi açısından esastır.

Tanı

Torakal outlet sendromunun tanısı, klinik bulguların dikkatli analizine dayanır ve semptomların anatomik, fonksiyonel ve pozisyonel ilişkisini ortaya koymayı hedefler. İşlem, ayrıntılı bir öyküyle başlar; semptomların başlangıcı, tetikleyici hareketler, mesleksel veya spor ilişkili aktiviteler, travma veya tekrarlayan mikrotravma öyküsü değerlendirilir. Fizik muayenede nörolojik defisit, kas atrofisi veya zayıflık, duyu kaybı, distal nabız değişiklikleri ve pozisyonel testlerde semptomların tetiklenmesi araştırılır. Pozitif Roos testi, Adson testi veya Wright manevrası gibi klinik testler yönlendirici olsa da tanı doğrulamak için elektrofizyolojik çalışmalar ve görüntüleme gereklidir. EMG ve sinir iletim çalışmaları brakiyal pleksus fonksiyonunu değerlendirir; Doppler ultrasonografi, manyetik rezonans anjiyografi ve bilgisayarlı tomografi gibi görüntüleme yöntemleri vasküler komponentin varlığını, damar daralmasının derecesini ve anatomik varyasyonları belirler. Tanı sürecinde farklılaşması gereken durumlar arasında servikal radikülopati, periferik nöropatiler, rotator cuff patolojileri ve kardiyovasküler hastalıklar bulunur; bu ayırıcı tanılar uygun laboratuvar ve görüntüleme ile dışlanır. Tanı koyulduğunda semptomların şiddeti, aktivite kısıtlılığı ve yaşam kalitesi etkisi özel olarak belgelendirilir ve tedavi planı bu parametrelere göre kişiselleştirilir.

Tedavi

Torakal outlet sendromunda ilk hedef ağrı kontrolü, sinir ve damar hasarının ilerlemesinin önlenmesi ve fonksiyonun geri kazanımıdır. Konservatif tedavi genellikle fizik tedavi odaklıdır ve postüral eğitim, servikal ve pektoralis majör/minor germe egzersizleri, omuz-kuşak stabilizasyonunu güçlendirici programlar ve aktivite modifikasyonunu içerir; ayrıca ergonomik düzenlemeler mesleki tetikleyicilerin azaltılmasında etkilidir. Farmakolojik tedavi olarak nonsteroid antiinflamatuvar ilaçlar, nöropatik ağrı ajanları (örneğin düşük doz gabapentinoidler veya trisyklik antidepresanlar) ve kısa süreli opioid kullanımı semptom yatıştırmada rol oynar. İleri vakalarda veya tanıyı desteklemek için lokal anestezik ve steroid enjeksiyonları, scalene bloğu veya supraklaviküler bloklar hem tanısal hem terapötik fayda sağlayabilir. Tedaviye yanıtsız nörojenik TOS veya arteriyel/venöz komplikasyon saptanmışsa cerrahi seçenekler değerlendirilir; cerrahi teknikler arasında ön skalenektomi, orta skalenöz musküler anomalilerin eksizyonu, birinci kaburga rezeksiyonu, supraklaviküler yaklaşım ve vasküler rekonstrüksiyonlar yer alır. Cerrahi sonrası rehabilitasyon, erken mobilizasyon, ağrı yönetimi ve kademeli güçlendirme programlarıyla iyileşme optimizasyonu amaçlanır. Uzun dönem izlemde semptom geri dönüşü ve nörovasküler fonksiyon düzenli değerlendirmeyle takip edilir ve multidisipliner yaklaşımla fizyoterapist, nörolog, vasküler cerrah ve gerektiğinde ortopedik cerrah koordineli olarak hasta yönetilir.