Over Torsiyonu

Özet

Over torsiyonu, diğer adıyla adneksal torsiyon, yumurtalığın ve/veya fallop tüpünün damar ve bağ destekleri etrafında dönmesi durumudur. Bu dönme, yumurtalığa yeterli kan akışını engeller ve cerrahi bir acil durum olarak kabul edilir. Yumurtalık fonksiyonunu korumak ve doğurganlığı sürdürmek için hızlı tanı ve müdahale hayati önem taşır. En yaygın olarak üreme çağındaki kadınlarda görülmekle birlikte, bebeklerde, çocuklarda, ergenlerde ve menopoz sonrası kadınlarda da meydana gelebilir. Hastalar genellikle akut şiddetli pelvik veya karın ağrısı, bulantı, kusma ve sıklıkla elle hissedilebilen bir karın kitlesi ile başvurur. Klinik sunum genellikle spesifik olmadığı için yüksek klinik şüphe gereklidir. Tanı, transvajinal ultrasonografi ile büyümüş bir yumurtalığın gösterilmesiyle desteklenebilir, ancak kesin tanı cerrahi ile konulur. Normal yumurtalık fonksiyonunu ve doğurganlığı korumak için laparoskopik cerrahi ile detorsiyon tercih edilen tedavidir. Eğer hastanın doğurganlığını koruma isteği yoksa veya klinik olarak tercih ediliyorsa, overektomi de düşünülebilir.

Tanı

Over torsiyonu tanısı, kızlarda veya kadınlarda akut, şiddetli pelvik veya karın ağrısı şüphesiyle başlar. Ağrı genellikle aralıklıdır, ancak sürekli de olabilir. Şüpheli over torsiyonu olan hastalarda acil ultrason taraması talep edilmelidir. Cinsel olarak aktif ergenler ve yetişkin kadınlar için transvajinal ultrason (TVUS), diğer hastalar (çocuklar, cinsel olarak aktif olmayanlar, vajinal stenozlular) için ise transrektal veya abdominal ultrason kullanılmalıdır. Ultrason üzerindeki en yaygın bulgu, ödemli yumurtalık stroması, çevresel olarak yer değiştirmiş antral foliküller, burkulmuş damar pedikülünün (whirlpool işareti) görünümü ve pelviste serbest sıvı ile karakterize edilen, bir tarafta büyümüş bir yumurtalıktır. Kesin tanı, cerrahi bulgulara dayanır. Bu nedenle, klinik bulgular, semptomlar ve/veya görüntüleme sonuçlarına dayanarak over torsiyonu şüphesi varsa, over fonksiyonunu korumak için hasta gecikmeden ameliyata alınmalıdır. Ayırıcı tanılar arasında ektopik gebelik, apandisit, over kistleri, pelvik inflamatuar hastalık (PID), idrar yolu enfeksiyonu (İYE), böbrek taşı ve endometriozis gibi durumlar bulunur.

Tedavi

Over torsiyonu şüphesi olan hastalar, klinik ve/veya görüntüleme bulgularına dayanarak gecikmeden ameliyata alınmalıdır. Tedavinin temel amacı, özellikle gelecekte çocuk sahibi olmak isteyen hastalarda overe geri dönüşümsüz zararı önlemektir. Konservatif yönetim, yani laparoskopik cerrahi ile detorsiyon, overin kararmış, mavi-siyah görünümde olsa bile over fonksiyonunun ve doğurganlığın korunmasını sağlar. Yumurtalık detorsiyonu, ergenler ve üreme çağındaki kadınlar için tercih edilen yönetimdir ve bu yumurtalıkların %90’ından fazlasını kurtarır. Detorsiyon sırasında, torsiyona neden olan işlevsiz over kistleri varsa, kistektomi yapılabilir. Yumurtalığın canlı olmadığı düşünülüyorsa, malignite şüphesi varsa veya hasta doğurganlığını korumak istemiyorsa (özellikle menopoz sonrası kadınlarda malignite riski daha yüksek olduğu için) salpingo-ooforektomi yapılabilir. Çocuklarda ve normal over torsiyonu olanlarda nüksü önlemek için ooforopeksi (overin sabitlenmesi) düşünülebilir , ancak faydası tartışmalıdır ve genel olarak önerilmez.