Yetişkinlerde Sıcak Çarpması

Özet

Sıcak çarpması tıbbi bir acil durumdur ve klinik olarak genellikle pasif şiddetli çevresel sıcaklığa (klasik sıcak çarpması) veya zorlayıcı egzersize (egzersiyon sıcak çarpması) maruz kalma bağlamında, ‘yi aşan çekirdek vücut sıcaklığı ve merkezi sinir sistemi disfonksiyonu (kafa karışıklığından komaya [ensefalopati] kadar değişen bilinç düzeyi, nöbetler gibi) ile karakterizedir. Tedaviye hemen, klinik şüpheye dayanarak, hipertermi derecesi veya ölçüm tekniğinden bağımsız olarak hızlı aktif soğutma ile başlanmalıdır. Çekirdek vücut sıcaklığını ölçmek ve sürekli izlemek için rektal termometre kullanılmalı, entübe hastalarda ise özofagus probu düşünülmelidir. Hedef sıcaklık en az olacak şekilde ayarlanmalı ve bu sıcaklığa ulaşıldığında soğutma durdurulmalıdır. Egzersiyon sıcak çarpması olan hastalar için tercih edilen yöntem soğuk veya buzlu suya daldırmadır. Klasik sıcak çarpması olan hastalarda ise cildin ıslatılması ve havalandırılması kullanılmalı ve yardımcı soğutma olarak ıslak buz torbaları veya kimyasal soğuk paketler düşünülmelidir. Hastalar, normotermiye döndükten sonra bile çoklu organ yetmezliği riski altında olduklarından, dikkatli izleme gereklidir.

Tanı

Sıcak çarpması, ‘yi aşan bir çekirdek sıcaklık ve merkezi sinir sistemi disfonksiyonu (örneğin, kafa karışıklığından komaya [ensefalopati] kadar değişen bilinç düzeyi, nöbetler) olarak tanımlanır ve genellikle klasik veya egzersiyon sıcak çarpması olarak ikiye ayrılır. Sıcak yorgunluğu ise, normal veya hafif yükselmiş bir çekirdek sıcaklık ( ile arasında), hafif nörolojik semptomlar (yoğun susuzluk, zayıflık, anksiyete, baş dönmesi, senkop) ve sağlam bir zihinsel durum ile seyreden, hafif ila orta şiddette bir sıcak hastalığıdır. Sıcak yorgunluğu tedavi edilmezse sıcak çarpmasına ilerleyebilir, ancak sıcak çarpması önceden sıcak yorgunluğu olmadan da meydana gelebilir. Sıcak çarpması şüphesi olan hastalarda yükselmiş vücut sıcaklığı () ve merkezi sinir sistemi disfonksiyonu bulgularının yanı sıra şiddetli çevresel sıcaklığa veya zorlayıcı egzersize maruz kalma öyküsü aranmalıdır. Tanı için rektal sıcaklık ölçülmeli, çünkü bu, aksiller, oral veya kulak termometrisine göre çekirdek hipertermi için daha doğru bir ölçümdür.

Tedavi

Sıcak çarpmasının tedavisi, hastanın Hava Yolu, Solunum ve Dolaşım (ABC) yaklaşımı kullanılarak değerlendirilmesi ve stabilize edilmesiyle başlar. Ardından, aşırı giysiler çıkarılmalı ve klinik şüpheye dayanarak hemen hızlı aktif soğutmaya geçilmelidir, çünkü erken soğutma mortaliteyi ve morbiditeyi azaltır. Egzersiyon sıcak çarpması olan hastalar için, pratik ve güvenli ise tüm vücut soğuk veya buzlu suya daldırma tercih edilen yöntemdir. Klasik sıcak çarpması olan hastalarda ise cildin ıslatılması ve fanla havalandırma kullanılmalı, ıslak buz torbaları veya kimyasal soğuk paketler yardımcı soğutma olarak düşünülmelidir. Soğutma sırasında rektal sıcaklık sürekli olarak izlenmeli ve hedef sıcaklık en az olacak şekilde ayarlanmalı, bu noktaya ulaşıldığında soğutma durdurulmalıdır. Titremeyi azaltmak için intravenöz benzodiazepin (diazepam, midazolam) küçük dozlarda düşünülebilir, çünkü titreme ısı kazanımına neden olur ve soğutmayı daha az etkili hale getirir. Sıcak çarpması veya sıcak yorgunluğu olan hastalarda antipiretikler (ateş düşürücüler) veya dantrolen kullanılmamalıdır. Hacim kaybı olan hastalara normal tuzlu su (%0.9 sodyum klorür) veya hipertonik sıvılar gibi intravenöz izotonik sıvılar verilmelidir ve mümkünse aktif soğutmaya yardımcı olarak soğuk () intravenöz sıvılar kullanılmalıdır. Semptomları devam eden veya kötüleşen ya da organ yetmezliği belirtileri gösteren hastaların hemen yoğun bakım ünitesine transferi düzenlenmelidir.