Yabancı Cisim Yutma

Özet

Yabancı cisim yutma oldukça yaygın bir klinik problemdir ve risk altındaki gruplar arasında çocuklar, yaşlılar, zihinsel engelli kişiler, psikiyatrik patolojisi olan hastalar, mahkumlar ve altta yatan gastrointestinal (Gİ) mekanik obstrüksiyonu olan bireyler bulunmaktadır. Yutulan yabancı cisimlerin çoğu, herhangi bir semptom olmaksızın Gİ sistemden geçecek ve sadece küçük mukozal yaralanmalara neden olacaktır. Bununla birlikte, vakaların %10 ila %20’si cerrahi olmayan bir müdahale gerektirebilir ve %1’i veya daha azı bağırsak obstrüksiyonu, perforasyon, şiddetli kanama, apse oluşumu veya sepsis gibi komplikasyonlar geliştirerek cerrahi müdahale ihtiyacı doğurabilir. Endoskopi, yabancı cisimlerin çıkarılması için birinci basamak müdahale ve Gİ sistemdeki yabancı cisimlerin tanı ve tedavisinde en güvenli ve en güvenilir yöntem olarak kabul edilmektedir.

Tanı

Yabancı cisim yutma tanısının ilk değerlendirmesi, hastanın hayati bulgularını kontrol etmeyi, öyküsünü almayı ve hipoksemi, dehidratasyon, sepsis veya şok belirtilerine dikkat ederek fizik muayene yapmayı içermelidir. Başlangıç tanı değerlendirmesinin önemli bir parçası, hastanın yaşı, klinik durumu, komorbiditeleri ve yabancı cismin boyutu, bileşimi ve anatomik yerleşimi gibi faktörlere dayalı bir risk değerlendirmesi yapmaktır. Çocuklarda ve psikiyatrik patolojisi olan hastalarda ağızdan anüse kadar düz röntgen çekilmesi önerilir; üst Gİ yabancı cisim şüphesi olanlarda ise boyun, lateral yumuşak doku boyun, posteroanterior ve lateral göğüs ve karın röntgenleri başlangıç değerlendirmenin bir parçası olmalıdır. Görüntüleme yöntemleri yabancı cismin yerini ve türünü belirlemeye yardımcı olurken, bilgisayarlı tomografi (BT) metalik olmayan yabancı cisimler veya perforasyon şüphesi varsa düşünülmelidir.

Tedavi

Yabancı cisim yutmanın yönetimi, vaka bazında ele alınmalı ve yabancı cismin yeri, risk faktörleri ve hastanın hemodinamik stabilitesine bağlı olarak çeşitli yöntemlerle gerçekleştirilebilir. Hava yolu bozukluğu, salya akıtma, sıvı intoleransı, sepsis, perforasyon veya aktif kanama belirtileri varsa hastalar istikrarsız olarak kabul edilmeli ve resüsitasyon (hava yolu, solunum, dolaşım) önlemleri derhal alınmalıdır. Stabil hastalarda, özofagusta tam tıkanıklığa, keskin nesneye veya pile neden olan yabancı cisimler için acil (2 ila 6 saat içinde) endoskopi önerilir. Özofagusta keskin olmayan nesneler veya tıkanıklık yapmayan yiyecek sıkışması gibi durumlarda acil (24 saat içinde) endoskopi düşünülmelidir. Yabancı cisim mideye ulaştığında ve künt, disk/silindirik pil veya 6 cm’den kısa ve 2.5 cm’den küçük çaplı ise, genellikle dikkatli bekleme ve seri radyografi takibi ile kendiliğinden geçiş beklenir. Endoskopi, Gİ sistemdeki yabancı cisimlerin çıkarılması için genellikle ilk basamak tedavidir.