Kronik Pankreatit

Özet

Kronik pankreatit, genellikle vakaların dörtte üçünden fazlasında görülen kronik alkol alımı ile yakından ilişkilendirilen ilerleyici bir hastalıktır. Hastalığın belirgin klinik özellikleri arasında sırta yayılan epigastrik karın ağrısı, yağlı dışkılama olarak bilinen steatore, beslenme bozukluğuna yol açan malnütrisyon ve endokrin yetersizliğin bir sonucu olan diabetes mellitus yer almaktadır. Tanının konulması klinik bulguların kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesine ve ileri görüntüleme yöntemlerinin bulgularına dayanmaktadır. Hastalığın kesin bir tedavisi bulunmamakla birlikte, yönetim altta yatan nedenlerin ve tetikleyici faktörlerin ortadan kaldırılmasına odaklanarak semptomları ve gelişen komplikasyonları hafifletmeyi hedefler. Yaygın olarak karşılaşılan komplikasyonlar arasında pankreatik kalsifikasyonlar, psödokistler, malabsorpsiyon, diabetes mellitus ve kronik ağrı yönetimiyle ilişkili olarak opioid bağımlılığı gibi durumlar bulunmaktadır.

Tanı

Kronik pankreatit, tekrarlayan akut ataklar veya kalıcı karın ağrısıyla karakterize olup, pankreasta ilerleyici hasara neden olarak skarlaşmaya ve organ fonksiyonunun kaybına yol açan klinik bir tanıdır. Şüpheli hastaların değerlendirilmesi, kronik karın ağrısı veya tekrarlayan akut pankreatit öyküsüne ek olarak, ishal, steatore, kilo kaybı ve yağda çözünen vitamin eksiklikleri gibi eksokrin yetersizlik belirtileri ya da pankreatojenik diyabet varlığını içermelidir. Tanının kesinleştirilmesi, özellikle ağrının tek belirti olduğu ve görüntüleme testlerinin belirsiz kaldığı erken evrelerde zorluk arz edebilir, bu nedenle genellikle birden fazla klinik ve nesnel özelliğin kombinasyonu gereklidir. Kesin kronik pankreatit, kalsifikasyonlar, belirgin kanal lezyonları, kalıcı ekzokrin yetersizlik veya tipik histolojik değişiklikler gibi kriterlerin mevcudiyeti ile belirlenir.

Tedavi

Tedavinin temel amacı, hastanın yaşam kalitesini korumak veya artırmak, kronik ağrıyı ve pankreatik steatoreyi azaltmak, kilo kaybını ve beslenme eksikliklerini gidermek, diyabeti yönetmek ve kemik sağlığını güvence altına almaktır. Hastalığın ilerlemesini durdurmak ve semptomları kontrol altına almak için, özellikle alkol ile ilişkili vakalarda, sıkı alkol kaçınması ve sigaranın bırakılması herhangi bir tedavi programının ana bileşenidir. Eksokrin yetersizliği olan hastaların çoğu, pankreatik enzim replasman tedavisi ile birlikte yeterli bir diyetle yönetilebilir; yetersiz beslenen hastalara ise günde beş ila altı küçük, yüksek proteinli ve yüksek enerjili öğünler tüketmeleri tavsiye edilmelidir. Kesin tedavinin bulunmadığı bu hastalıkta, yönetim stratejileri büyük ölçüde semptomatik rahatlamaya ve komplikasyonların tedavisine odaklanmaktadır.