Karaciğer Ensefalopatisi

Özet

Karaciğer ensefalopatisi (KE), akut veya kronik ileri karaciğer yetmezliğinden kaynaklanan nöropsikiyatrik bir sendromdur. Semptomları zihinsel durumdaki hafif değişikliklerden komaya kadar değişebilir, ancak genellikle tedavi ile geri döndürülebilir. Etiyolojinin çok faktörlü olduğu düşünülmektedir; bu durum portosistemik şant yoluyla amonyağın karaciğeri atlayarak maruziyetine yol açar. Tanı, ciddi karaciğer disfonksiyonunu gösteren laboratuvar anormallikleri ile bildirilen nörolojik eksikliklerin birleşimine dayanır. Tedavi yaklaşımları, destekleyici bakım (örneğin aspirasyonu önleme), tetikleyici faktörleri düzeltme ve gastrointestinal amonyak üretimini azaltma yöntemlerini içerir.

Tanı

Karaciğer ensefalopatisi, akut veya kronik karaciğer disfonksiyonu olan her hastada yüksek şüphe endeksiyle yaklaşılması gereken bir dışlama tanısıdır ve belirtileri hafif olabilir. Tanı ve evrelemesi, klinik muayeneye dayanır, ancak zihinsel durum değişikliğinin diğer nedenlerini dışlamak için araştırmalar gereklidir. Geçmişte uyku bozukluğu, kişilik değişiklikleri, ruh hali değişiklikleri, kısalmış dikkat süresi, yön kaybı ve motor bozukluklar (asteriksis ve dyspraxia gibi) sorgulanmalıdır. Fizik muayenede sirozun fiziksel bulguları (sarılık, asit, avuç içi eritemi, ödem, örümcek telanjiektazileri) ve nörolojik bulgular (değişmiş refleksler, nistagmus, ekstrapiramidal semptomlar ve asteriksis) aranmalıdır.

Tedavi

Tedavinin ana hedefleri destekleyici bakım sağlamak (havayolunu korumak ve aspirasyonu önlemek), değişmiş mental durumun diğer nedenlerini dışlamak, tetikleyici faktörleri belirlemek ve düzeltmek, bağırsaktan azot yükünü azaltmak ve uzun dönem tedavi gereksinimini değerlendirmektir. Akut episodik belirgin KE’nin birincil tedavisi laktozdur ve hastanın komada veya komaya girmek üzere olduğu durumlarda rektal lavman kullanılabilir. Kalıcı semptomları olan veya laktozu tolere edemeyen hastalar için rifaksimin eklenebilir. Alternatif olarak, geleneksel tedaviye yanıt vermeyen hastalarda L-ornitin-L-aspartat veya dallı zincirli amino asitler düşünülebilir. İkincil önleme için laktoz önerilir ve tekrarlama riski olan hastalarda laktoza rifaksimin eklenmesi tavsiye edilir.