Chikungunya Virüsü Enfeksiyonu

Özet

Chikungunya virüsü enfeksiyonu, bildirilmesi zorunlu olan önemli bir halk sağlığı sorunudur ve aynı sivrisinek vektörleri tarafından bulaştırılan Dengue ateşi ve Zika virüsü enfeksiyonu gibi benzer klinik tablolar sergileyebilen diğer viral hastalıklarla ayırıcı tanısının yapılması büyük önem taşımaktadır. Virüsün Aedes albopictus ve Aedes aegypti türü sivrisinekler tarafından taşınmasını kolaylaştıran genetik bir adaptasyon sayesinde, bu enfeksiyon küresel çapta yayılım göstermiş olup, Amerika ve Avrupa dahil olmak üzere birçok bölgede yerel olarak edinilmiş vakalar rapor edilmiştir. Hastaların büyük çoğunluğu genellikle tamamen iyileşirken, önemli bir alt grup bireyde aylarca hatta yıllarca devam edebilen poliartrit ve sistemik semptomlarla belirginleşen kronik eklem hastalığı gelişebilir; bu durum, romatoid artrit veya seronegatif spondiloartrit gibi romatolojik hastalıklarla klinik benzerlikler gösterebilmektedir. Tanı süreci, hastanın klinik semptomları ve epidemiyolojik geçmişi temel alınarak başlar ve laboratuvar doğrulama, virüse karşı geliştirilen antikorların serolojik olarak tespitiyle gerçekleştirilir. Mevcut durumda hastalık için özel bir antiviral tedavi bulunmadığından yönetim esasen semptomları hafifletmeye yönelik destekleyicidir; bu nedenle, sivrisinek ısırıklarından kaçınmak en etkili önleme yöntemi olarak öne çıkmakta, ayrıca belirli gruplar için halihazırda mevcut olan bir aşı da önerilmektedir.

Tanı

Chikungunya virüsü enfeksiyonunun laboratuvar destekli tanısının konulmasında temel yaklaşım, virüs bulaşmasının bildirildiği endemik bir bölgeye son on beş gün içinde seyahat etme veya orada ikamet etme potansiyeli olan, aniden başlayan ateş ve şiddetli eklem ağrıları gibi semptomları gösteren hastalarda oluşan yüksek klinik şüphe ile başlar. Kesin doğrulama için, hastalığın ilk üç gününde viral kültür ile virüs izolasyonu, ilk sekiz gününde viral RNA’nın Gerçek Zamanlı Ters Transkripsiyon Polimeraz Zincir Reaksiyonu (RT-PCR) ile tespiti veya semptomların başlamasından sonraki ilk haftanın sonunda gelişen IgM ve nötralize edici antikorların serolojik tespiti gibi laboratuvar testlerinden en az birinin pozitif olması gerekmektedir. Özellikle klinik sunumlarının benzerliği ve birlikte enfeksiyon olasılığının bulunması nedeniyle, Dang ateşi ve Zika virüsü enfeksiyonu gibi diğer sivrisinek kaynaklı hastalıklarla ayırıcı tanısının yapılması son derece kritiktir. Hızlı tanı sağlamak amacıyla, doktorların tek bir testle chikungunya, Zika veya dang virüsü ile enfekte olup olmadığını belirlemesine olanak tanıyan Trioplex RT-PCR testi gibi modern nükleik asit tespit yöntemleri kullanılabilmektedir.

Tedavi

Chikungunya virüsü enfeksiyonunun tedavisi, özel bir antiviral tedavi seçeneği olmaması nedeniyle, büyük ölçüde hastanın yaşam kalitesini artırmaya yönelik destekleyici tedavi üzerine kurulmuştur. Akut fazda ortaya çıkan ateş ve artralji gibi belirgin semptomların kontrolü için parasetamol ve non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ’ler) semptomatik rahatlama sağlamak amacıyla kullanılmaktadır. Hastalığın sekelini oluşturan ve uzun sürebilen kronik artrit gelişen hastalarda, tedavi yaklaşımları romatoid artrit ve spondiloartrit gibi kronik romatolojik durumların yönetimiyle benzerlik gösterebilir. Tedaviye yönelik araştırmalar kapsamında klorokin ve ribavirin gibi ajanlar incelenmiş olsa da, klorokinin NSAİİ’ler üzerinde kesin bir üstünlüğü kanıtlanamamıştır; buna karşın ribavirin, engelleyici ağrısı olan bazı hastalarda ağrıyı hafifleterek yürüme yeteneğini geri kazandırmada etkili görünmüştür, ancak klinik kullanımı nadirdir. Virüsün ana bulaşma yolu sivrisinek ısırıkları olduğundan, hastalığın önlenmesinde en önemli unsur birincil korunmadır; bu korunma, dışarıda maruz kalma süresinin azaltılması, uzun kollu giysiler giyilmesi ve DEET içeren kovucuların kullanılması gibi yöntemlerle sivrisinek ısırıklarından kaçınmayı içermektedir.