Yüksek Kreatinin

Özet

Kreatinin, iskelet kasında üretilen ve böbrekler tarafından atılan bir amino asit parçalanma ürünüdür. Kreatinin üretimi sabit olduğundan ve kolayca ölçülebildiğinden, böbrek fonksiyonunun bir ölçüsü olan glomerüler filtrasyon hızını (GFR) tahmin etmek için faydalı bir testtir. Yüksek serum kreatinin seviyeleri, azalmış GFR’nin bir göstergesidir. Serum kreatininin normal referans aralığı erkekler için 60 ila 110 mikromol/L (0.7 ila 1.2 mg/dL), kadınlar için ise 45 ila 90 mikromol/L (0.5 ila 1.0 mg/dL) arasındadır. Akut böbrek hasarı, serum kreatininindeki değişikliklerle tanımlanabilir.

Tanı

Yüksek kreatinin tanısı, mevcut serum kreatinin değerlerinin önceki değerlerle karşılaştırılmasına dayanır. Önceki değerler mevcut değilse, referans aralığının dışındaki tüm değerler akut değişiklikler olarak değerlendirilebilir. Akut böbrek hasarı (AKI), serum kreatinininde 26.4 mikromol/L (0.3 mg/dL) mutlak artış, bazal değere göre %50’lik (1.5 kat) bir artış veya idrar çıkışında azalma ile belirlenir. Serum kreatinin seviyeleri, böbrek hasarının şiddetini tek başına tam olarak yansıtmayabilir ve AKI’den sonra yükselmesi 12 ila 24 saat sürebilir. Yüksek kreatininin nedenleri arasında kas kütlesi, ilaç etkileşimleri, beslenme durumu ve böbrek dışı hastalıklar gibi faktörler yer alır. Diyabetik nefropati, glomerülonefrit, sistemik vaskülit ve ilaçla ilişkili artışlar yaygın nedenlerdir.

Tedavi

Yüksek kreatininin tedavisi, altta yatan nedene yöneliktir. Kreatinini yükselmiş hastalar semptomatik değilse sistematik olarak değerlendirilebilir. Çoklu organ tutulumu olan ağır hastalarda ise tanı ve tedavi sürecini hızlandırmak için erken böbrek biyopsisi düşünülebilir. Sıvı aşırı yüklenmesi veya üremik belirtiler varsa, acil araştırmalarla birlikte tedaviye başlanmalıdır. Yüksek kreatinin seviyeleri olan ve akut böbrek hasarı gelişen hastaların hastanede kalış süreleri daha uzun olabilir ve diyalize bağımlı kalma olasılıkları daha yüksektir. Yükselmiş kreatininin, özellikle ameliyat sonrası dönemde, komplikasyonlar ve mortalite için önemli bir öngörücü olduğu bildirilmiştir. Çoklu kolesterol emboli sendromu gibi acil durumlarda, serum kreatinininde akut bir artış görülebilir ve bu durumda tanı ve tedavi hızla başlatılmalıdır.