Adrenal Supresyon

Özet

Adrenal supresyon (böbrek üstü bezlerinin baskılanması), uzun süreli glukokortikoid tedavisi almış bireylerde ortaya çıkan bir durumdur. Bu durum, vücudun kendi kortizol üretiminin baskılanması sonucu meydana gelir.

Tanı

Adrenal supresyon tanısı için en önemli faktör, hastanın glukokortikoid kullanım öyküsüdür. Bu duruma benzer belirtiler gösteren diğer hastalıklarla ayırıcı tanı yapılmalıdır.

• Primer adrenal yetersizlik: Eksojen kortikosteroid kullanım öyküsü olmayan bu durumda, mukozal veya derisel hiperpigmentasyon gibi belirtiler görülebilir ve serum ACTH seviyesi yüksektir.
• Hipofiz kompresyonu, tümör veya kafa travması: Baş ağrısı ve görme kaybı gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Bu durumlarda Cushingoid özellikler (örneğin, ay yüzü) görülmez. Adrenal supresyonun doğru tanısı, özellikle glukokortikoid tedavisinin sona erdirilmesi veya dozunun azaltılması planlandığında hayati önem taşır.

Tedavi

Adrenal supresyon tedavisinin temel amacı, adrenal bezlerin normal fonksiyonlarına dönmesini sağlamaktır.

• Doz Azaltma: Uzun süreli glukokortikoid kullanan hastalarda, ilacın dozu aniden kesilmemeli, adrenal bezlerin doğal kortizol üretimini yavaşça yeniden başlatması için kademeli olarak azaltılmalıdır.
• Akut Stres Durumları: Enfeksiyon, cerrahi veya travma gibi akut stres durumlarında, vücudun artan kortizol ihtiyacını karşılamak için ek glukokortikoid desteği gerekebilir. Bu, “stres dozu” olarak adlandırılan ek bir glukokortikoid dozu ile sağlanır. Bu, özellikle adrenal bezlerin baskılanma derecesi bilinmiyorsa kritik öneme sahiptir.
• İzlem: Hastanın kortizol seviyeleri düzenli olarak takip edilerek, adrenal fonksiyonların düzelip düzelmediği kontrol edilmelidir. Bu süreçte, hipofiz-adrenal eksenin yeniden aktivasyonu dikkatle izlenir.